V

 

VERBAND KATTOWITZER BALLSPIEL, pierwsza niemiecka centrala sportowa w Katowicach, zał. 1906. Tworzyło ją 6 klubów, m.in.: Preußen 05 Kattowitz (zob. ►Erster Fußballclub Kattowitz), Sport Club ►Diana Katowice, Sport Club ►Germania, 06 Zalenze (zob. ►06 Katowice). Zajmowała się organizacją piłki nożnej w Katowicach; przyłączyła się do Süd- Ostdeutscher Fußball Verband we Wrocławiu.
P. Czado: Początki piłki nożnej w Katowicach. W: Z dziejów polskiej i niemieckiej kultury fizycznej na Górnym Śląsku w XIX i XX wieku. Red. M. Ponczek. „Zeszyty Metodyczno-Naukowe”. Nr 18. AWF, Katowice 2005.

VEREIN ZALENZER SPORTFREUNDE, niemieckie stowarzyszenie sportowe, zał. III 1922, jednosekcyjny klub piłkarski. Siedziba mieściła się w restauracji Ani Ebel. Do VI 1923 członek Oberschlesische Fußballverband, w 1923 przyłączyło się do Górnośląskiego Związku Piłki Nożnej w Katowicach. Nie wykazało żadnej aktywności sportowej. Zastrzeżenia do pracy klubu miały katowicka i załęska policja, traktując klub jako siedlisko szowinistów niemieckich. Funkcję prezesa pełnił Paweł Ameske.
A. Steuer: Ruch sportowy w Katowicach-Załężu (1895–1998). W: „Kronika Katowic”. T. 8. Katowice 1999.

VICTORIA KATOWICE, młodzieżowy klub piłki nożnej, zał. 2013; siedziba: ul. Marmurowa 18, uczestniczy w rozgrywkach o mistrzostwo klasy B.

VICTORIA KATOWICE, niemiecki KS, piłkarski, założony w 1910 roku, występował w klasie C, zlikwidowany ok. 1926; siedziba przy ul. Fabrycznej; prezes: O. Knauer.
A. Steuer: Ruch sportowy w województwie śląskim (1922–1939). Opole 2009.

VOLKS- UND JUGENDSPIELE, Akcja gier ludowych i młodzieżowych, zapoczątkowana 1902 w Królewskiej Hucie przez Michaela Muenzera, objęła wszystkie miejscowości rejencji opolskiej; wspierana przez władze szkolne. W Katowicach ruszyła ok. 1905; w okręgu uprawiano: biegi gońców, dwa ognie, palanta, piąstkówkę, piłkę uszatą, tamburyno, ujęte w wieloboje zestawy konkurencji lekkoatletycznych, w zimie: łyżwiarstwo figurowe; organizacje brały udział w największej imprezie akcji – X kongresie w Gliwicach (1909).

Organizacje Akcji Volks- und Jugendspiele (tabela)

 

VOLLEY KATOWICE, Amatorski Klub Siatkówki, założony w 1993 roku, od sezonu 2015/2016 występujący w Rudzkiej Amatorskiej lidze Siatkówki.

VORWÄRTS KATOWICE, Turnverein V. Kattowitz, zał. 1882, druga organizacja turnerska w Katowicach, której założycielami byli: Bonk, Gierth, Hoinks, Hoffmüller, Glombik, Hermann. Siedziba mieściła się przy ul. Grundmannstraße (ob. ul. 3 Maja). Organizacyjnie przydzielona do I Oberschlesische Turn Gau, ►Deutsche Turnschaft in Polnisch Schlesien, ►Deutsche Turnschaft in Polen. Od 1903 działała sekcja kobieca, wg niektórych opracowań pierwsza w rejencji opolskiej. W l. 1904–1905 organizacja dała początek klubom sportowym: ►Erster Fußball Club (I FC) i ►„Diana”; włączyła się do akcji ►Volks- und Jugendspiele (brała udział w kongresie tej akcji w Gliwicach w 1909). Sekcja piłki ręcznej jedenastoosobowej w l. 1933–1939 należała do ►Śląskiego Okręgowego Związku Piłki Ręcznej, uczestniczyła w rozgrywkach mistrzowskich organizowanych przez tę centralę. Istniała do 1945.
T. Jurek: Kultura fizyczna mniejszości niemieckiej w Polsce w latach 1918–1939. Gorzów Wlkp.– Poznań 2008.

 


LEKSYKON STRUKTUR KATOWICKIEGO SPORTU I TURYSTYKI

WSTĘP

Leksykon Struktury katowickiego sportu i turystyki zawiera hasła dotyczące polskich, niemieckich i żydowskich organizacji kultury fizycznej działających w przeszłości i obecnie na terenie miasta Katowice (w jego współczesnych granicach). Hasła, ułożone alfabetycznie, poświęcone są między innymi: reprezentującym polski ruch gimnastyczny gniazdom Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, niemieckim i żydowskim organizacjom turnerskim, organizacjom kultury fizycznej związanym z działalnością socjaldemokracji niemieckiej i polskiej, polskim i niemieckim klubom sportowym, regionalnym bądź ogólnopolskim związkom sportowym, jeżeli miały siedzibę w Katowicach, sekcjom sportowym i turystycznym polskich i niemieckich i organizacji młodzieżowych oraz bractw strzeleckich, a także współcześnie funkcjonującym stowarzyszeniom, zrzeszeniom, organizacjom, sekcjom i klubom, które w swoich założeniach statutowych uwzględniają działalność na rzecz wychowania fizycznego, sportu i turystyki. Wśród haseł leksykonu nie mogło zabraknąć opisu obiektów sportowych, gdzie katowiczanie mogli podziwiać zmagania sportowców bądź uprawiać amatorsko wybrane dyscypliny.

Różnorodność opisywanych struktur organizacji sportowych i turystycznych sprawiła, że niemożliwe stało się ujednolicenie treści poszczególnych haseł. Chcąc jednak zawrzeć jak najwięcej informacji, starano się umieścić w każdym haśle takie informacje, jak: profil działania, data powstania, lata funkcjonowania, adres siedziby, działające sekcje, nazwiska wybitnych i zasłużonych sportowców, trenerów i działaczy, osiągnięcia medalowe (seniorów, juniorów i młodzieży) na najważniejszych imprezach sportowych, dorobek w poszczególnych dyscyplinach sportu.

Przy opracowaniu leksykonu korzystano z archiwaliów Archiwum Państwowego w Katowicach i jego oddziałów w Pszczynie i Gliwicach, Archiwum Miejskiego w Katowicach, Archiwum Kurii Archidiecezjalnej w Katowicach oraz zgromadzonych w Muzeum Historii Katowic, a także informacji zamieszczanych w prasie historycznej i współczesnej, okolicznościowych wydawnictwach jubileuszowych oraz literaturze naukowej i popularnonaukowej.

Antoni Steuer

autor koncepcji opracowania i treści haseł