E

 

EBECO zob. ►Klub Cyklistów „1925” Ebeco

EBICOM PM BIKE RACING TEAM (DRUŻYNA 17); struktura kolarska zrzeszona w Polskim Związku Kolarskim i ►Śląskim Związku Kolarskim w Katowicach, z siedzibą na ulicy Ceglanej; aktualnie jedna z trzech na terenie Katowic: amatorska sekcja kolarstwa szosowego, uczestnicząca w imprezach regionalnych i ogólnopolskich dla amatorów.
https://sla.pzkol.pl/druzyny

EDGE SKATING ACADEMY KATOWICE, klub łyżwiarstwa figurowego, założony w 2018 roku na bazie Akademii Łyżwiarskiej, przy Placu Grunwaldzkim 4, zrzeszony w Polskim Związku Łyżwiarstwa Figurowego, posiadający licencję umożliwiającą udział w zawodach organizowanych w ramach PZŁF, zawodnicy są członkami śląskiej kadry wojewódzkiej oraz narodowej kadry PZŁF, klub współpracuje ze Szkołą Mistrzostwa Sportowego w Katowicach.
https://edge.shop.pl/pl/20-Lyzwiarstwo-figurowe

EICHE DOMB zob. ►Dąb Katowice.

EKS zob. ►Erster Kattowitzer Schwimmverein 1912 Katowice

EKSPRES KATOWICE, kolejowy KS, jednosekcyjny, lekkoatletyczny, ze specjalizacją w biegach długodystansowych – maratonach i ultramaratonach; wyodrębniony w poł. l. 90. XX w. z sekcji lekkoatletycznej ►Kolejarza „24” Katowice i zarejestrowany w 2003. Siedziba mieści się w Katowicach przy ul. Roździeńskiego 1. Działacze: Zbigniew Tomasz Łuszczyński; sportowcy: Adam Dobrzyński, Grzegorz Głogosz, Artur Ociepa, Artur Osman. Osiągnięcia: 18 (6–4–5) medali MP (1998–2005).

H. Kurzyński i in.: Historia finałów lekkoatletycznych Mistrzostw Polski 1922–2011: konkurencje kobiece. Bydgoszcz 2011; H. Kurzyński i in.: Historia finałów lekkoatletycznych Mistrzostw Polski 1920–2007: konkurencje męskie. Szczecin 2008.

ELEKTROBUDOWA LIGOTA zob. ►Budowlani Ligota.

ERSTER FUßBALL CLUB KATOWICE, (1. FC), niemiecki KS założony w 1905 r., początkowo jako Preussen 05 Kattowitz, następnie 1. FC (1923–1945); wywodził się z ►Frischauf Kattowitz przy parafii św. św. Piotra i Pawła w Katowicach; sekcje: ►boksu (1927), ►lekkoatletyki (1925–1926, 1938–1939), ►piłki nożnej (1905–1945), ►piłki ręcznej (1934–1939), ►tenisa (1927); liczba członków: 28 (1905), 80 (1908), 256 (1938); klub utworzył ►Kattowitzer Ballspiel-Verband, należał do: Südostdeutscher Fußball-Verband, ►Wojewodchaft Fußball-Verband, Górnośląskiego Związku Piłki Nożnej (zob. ►Górnośląski Okręgowy Związek Piłki Nożnej), ►Śląskiego Związku Piłki Nożnej, Deutsche Kulturbund; działacze: Rudolf Fonfara, Georg Joschke; boiska: na Placu Andrzeja, przy ul. św. Barbary, w Parku ►Kościuszki, stadion w ►Muchowcu (1932). Klub był miejscem antypolskich demonstracji (1938), został przejęty przez władze polskie (1939), ale po wybuchu drugiej wojny św. znów stał się niemiecki. Osiągnięcia: 4 (2–1–1) medale MP, w tym 3 (2–0–1) medale MP w lekkoatletyce (1925), 1 (0–1–0) medal w piłce nożnej (1927, w skład drużyny wchodzili m.in.: Arthur Geisler, Józef Görlitz, Jan Knapczyk, Edward Konieczny, Karol Kossok, Kurt Pohl, Ryszard Spałek, Emil Wesser); sportowcy: Alfred Freyer, Emil Görlitz.

Medaliści MP w lekkoatletyce (tabela)

T. Jurek: Rozwój organizacyjny niemieckiego związku gimnastycznego na Śląsku w okresie międzywojennym. W: Z najnowszej historii kultury fizycznej w Polsce. T. 3. Pod red. Bernarda Woltmanna. Gorzów Wlkp.: VI Ogólnopolska Konferencja Historyków Kultury Fizycznej Chycina 1997. PTNKF Sekcja Hist. KF, IWF poznańskiej AWF w Gorzowie Wlkp. 1998; A. Steuer: Ruch sportowy w województwie śląskim 1922–1939. Opole 2008.

ERSTER KATTOWITZER SCHWIMMVEREIN 1912 KATOWICE (EKS), pierwszy pływacki klub sportowy w Katowicach; powstał w 1912 roku z inicjatywy radcy górniczego Gustawa Willigera i Karla Schalla (instruktora pływackiego z Kolonii) jako klub przykopalniany przy Ferdinandgrubbe – KWK „Katowice” – którym pozostał do czasu plebiscytu; wspierany przez Plebizcitkomißariat Für Deutschland (1920–1921), Volksbund (1923–1939); zebrania odbywały się w zameczku leśnym Tiele-Wincklerów; klub korzystał: z naturalnego zbiornika wodnego w ►Dolinie Trzech Stawów (1912–1926), basenu na ►Bugli (1927–1945), basenu na Muchowcu, zimą w ►Łaźni miejskiej; finansowany przez Dresdner Bank; sztandarowa organizacja sportowa niemieckiej społeczności narodowej w Katowicach i województwie śląskim; członek Polskiego Związku Pływackiego (1924–1939) i ►Śląskiego Związku Pływackiego (1926–1939); sekcje: pływacka (1912), skoków do wody (1923–1926), waterpolowa (1919, po 1928); 1,5 tys. członków, w tym 156 sportowców (1938); klub aktywny politycznie, po wygaśnięciu konwencji genewskiej ulegał naciskom ideologicznym III Rzeszy; działacze: J. Vogel, Fritz Czechowski; osiągnięcia: 1 olimpijczyk (1936), 115 (60–35–20) medali MP (w l. 1924–1939), w tym 8 (5–3–0) w piłce wodnej; 102 (51–32–19) w pływaniu; 5 (4–0–1) w skokach do wody; czołowi sportowcy: Ilse Boll, Kurt Dette, Hermann Jankowski, Georg Kaputek, Joachim Karliczek, Georg Schwaen, Walter Süssmann.

ERSTER KEGEL CLUB, zob. ►kręglarstwo

ESEFKA PIOTROWICE, KS przyfabryczny, zał. pod nazwą: Stephan Frölich Knippel Piotrowice funkcjonował od X 1928 do 1931 i w l. 1938–1939 (w okresie 1932–1937 jako KS Piotrowice). Prowadził sekcję piłki nożnej; należał do Podokręgu Katowice ►Śląskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej. W l. 1929–1939 brał udział w rozgrywkach kl. B.
APK UWŚL sygn. 60; A. Steuer: Ruch sportowy w województwie śląskim 1922–1939. Opole 2008; „Polska Zachodnia” 1928, nr 286; 1930, nr 83.

EVANGELISCHE JUGEND BUND KATOWICE, organizacja niemieckiej młodzieży ewangelickiej przy parafii Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach; działalność sportowa: wzmianka prasowa o sekcji piłki ręcznej w 1934.
A. Steuer: Ruch sportowy w województwie śląskim 1922–1939. Opole 2008.

EWALD zob. ►Hubertus

EXPRESS SPORTOWY, gazeta sportowa wydawana w Katowicach w 1930 roku (nr 1 z 3 lutego), w języku polskim, przez firmę wydawniczą Józefa Wieczorka; ukazało się co najmniej sześć numerów.

 


LEKSYKON STRUKTUR KATOWICKIEGO SPORTU I TURYSTYKI

WSTĘP

Leksykon Struktury katowickiego sportu i turystyki zawiera hasła dotyczące polskich, niemieckich i żydowskich organizacji kultury fizycznej działających w przeszłości i obecnie na terenie miasta Katowice (w jego współczesnych granicach). Hasła, ułożone alfabetycznie, poświęcone są między innymi: reprezentującym polski ruch gimnastyczny gniazdom Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, niemieckim i żydowskim organizacjom turnerskim, organizacjom kultury fizycznej związanym z działalnością socjaldemokracji niemieckiej i polskiej, polskim i niemieckim klubom sportowym, regionalnym bądź ogólnopolskim związkom sportowym, jeżeli miały siedzibę w Katowicach, sekcjom sportowym i turystycznym polskich i niemieckich i organizacji młodzieżowych oraz bractw strzeleckich, a także współcześnie funkcjonującym stowarzyszeniom, zrzeszeniom, organizacjom, sekcjom i klubom, które w swoich założeniach statutowych uwzględniają działalność na rzecz wychowania fizycznego, sportu i turystyki. Wśród haseł leksykonu nie mogło zabraknąć opisu obiektów sportowych, gdzie katowiczanie mogli podziwiać zmagania sportowców bądź uprawiać amatorsko wybrane dyscypliny.

Różnorodność opisywanych struktur organizacji sportowych i turystycznych sprawiła, że niemożliwe stało się ujednolicenie treści poszczególnych haseł. Chcąc jednak zawrzeć jak najwięcej informacji, starano się umieścić w każdym haśle takie informacje, jak: profil działania, data powstania, lata funkcjonowania, adres siedziby, działające sekcje, nazwiska wybitnych i zasłużonych sportowców, trenerów i działaczy, osiągnięcia medalowe (seniorów, juniorów i młodzieży) na najważniejszych imprezach sportowych, dorobek w poszczególnych dyscyplinach sportu.

Przy opracowaniu leksykonu korzystano z archiwaliów Archiwum Państwowego w Katowicach i jego oddziałów w Pszczynie i Gliwicach, Archiwum Miejskiego w Katowicach, Archiwum Kurii Archidiecezjalnej w Katowicach oraz zgromadzonych w Muzeum Historii Katowic, a także informacji zamieszczanych w prasie historycznej i współczesnej, okolicznościowych wydawnictwach jubileuszowych oraz literaturze naukowej i popularnonaukowej.

Antoni Steuer

autor koncepcji opracowania i treści haseł