R

 

RACHWAŁ Andrzej (1 I 1939, Kielce – 24 IX 2009, Dąbrowa Górnicza) – modelarz, członek Aeroklubu Śląskiego, instruktor i trener modelarstwa lotniczego, sędzia międzynarodowy, wieloletni czołowy zawodnik w konkurencji modeli prędkościowych na uwięzi F2A. Osiagnięcia: medalista mistrzostw świata i Europy; 28 (28–0–0) medali MP. Uhonorowany Złotą Odznaką Modelarską z trzema diamentami. Był wychowawcą młodzieży, autorem wielu publikacji z dziedziny modelarstwa lotniczego.

RACZEK Joachim (7 XII 1934, Racibórz – 5 I 2019, Racibórz) – naukowiec, profesor zwyczajny, rektor Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach (1990–1996) oraz Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Raciborzu (2001–2007). W 1959 roku ukończył AWF wWarszawie. Po studiach pracował jako nauczyciel wychowania fizycznego. Od 1971 do 1972 był trenerem kadry narodowej w lekkoatletyce. W 1981 rozpoczął pracę jako nauczyciel akademicki w AWF w Katowicach. W 1987 roku dzięki jego zabiegom powstała pierwsza w Polsce Katedra Motoryczności Człowieka, wprowadzono też nowy przedmiot do nauczania: „Teorię motoryczności”. Od 1993 był członkiem Komitetu Nauk o Kulturze Fizycznej PAN. Napisał ponad 300 publikacji oraz 20 książek. Wielokrotnie uhonorowany nagrodami ministra sportu; odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1985) i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1995).
https://awf.katowice.pl/aktualnosci/zmarl-prof-dr-hab-joachim-raczek.

RACZYŃSKI Tadeusz (1914 – 14 VIII 1982, Katowice) – wieloletni przewodniczący Wojewódzkiego Wydziału Kultury Fizycznej i Turystyki w Katowicach (l. 60.–70. XX w.). Pochowany na cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach.
„Dziennik Zachodni” 1982, nr 148.

RADZIKOWSKA (z d. Hołuj) Krystyna (5 II 1931, Lwów – 29 XI 2006) – szachistka; kluby: AZS Gliwice (1950–1958), „Górnik” Bytom (1958–1960), „Start” Katowice (1960–2005). reprezentowała Polskę, uczestnicząc w: 6 turniejach strefowych, 2 turniejach pretendentek i olimpiadach szachowych (1957–1971). Była tytularną mistrzynią międzynarodowa (1955), za wyniki uzyskane w poprzednich latach przyznano jej tytuł arcymistrzyni (1984). Osiągnięcia: 17 (9–2–6) medali MP (1951–1981); najwybitniejsza polska szachistka l. 50. i 60. XX w. Od 1976 była członkiem honorowym Polskiego Związku Szachowego.
W. Litmanowicz, J. Giżycki: Szachy od A do Z. T. 2: n–z. Warszawa 1987; W. Litmanowicz: Polscy szachiści. Warszawa 1982.

RAJDOWICZ zob. ►Wiosna Henryk

rakoczy-jan

RAKOCZY Jan (4 I1909, Gliwice – 7 II 1990, Warszawa) – dziennikarz, działacz sportowy, lekkoatleta, związany z KS „Roździeń” Szopienice (1924–1930) i KS „Pogoń” Katowice (1931–1938). Był prekursorem ogólnopolskiej organizacji gry w skata (1957) i kodyfikacji (dostosowania do wymogów międzynarodowych) przepisów tej popularnej na Górnym Śląsku gry (przekształcenia ją w dyscyplinę sportu); broszura jego autorstwa Tylko dla szkaciorzy (Katowice 1957) przez wiele lat stanowiła podstawowy podręcznik skata. Pracował jako korespondent zagraniczny „Dziennika Zachodniego”, współpracował z „Panoramą Śląską”. Osiągnięcia sportowe: 3 (0–1–2) medale MP (1934–1939) – 2 m. sztafeta 3 x 800 m w hali (1937), 3 m. sztafeta 3 x 800 m. w hali (1934), sztafeta 4 x 400 m (1939). Mąż ►Elżbiety Białas-Rakoczy. Spoczywa na cmentarzu katolickim przy ul. Francuskiej
H. Kurzyński, S. Pietkiewicz, M. Rynkowski: Od Adamczaka do Zasłony. Leksykon lekkoatletów polskich okresu międzywojennego: mężczyźni. Warszawa 2004.

RAMOLA Karol (27 II 1920–?), pływak; zawodnik KS Pogoń Katowice (1935–1939 i 1946), Polonii Bytom (1947–1948), działacz Śląskiego Związku Pływackiego (1946–1949), sędzia związkowy (1965), instruktor pływania; odznaczony Srebrną Odznaką Polskiego Związku Pływackiego. Osiągnięcia w MP: 1 m. – 100 m st. dowolnym (1946), 200 m st. dowolnym (1946, 1948), 400 m st. dowolnym (1946, 1948), 1500 m st. dowolnym (1946. 1947), w sztafecie 4 x 200 st. dowolnym (1947), krótki basen – 100 m st. dowolnym (1947), 200 m st. dowolnym (1947), 400 m. st. dowolnym (1947, 1948); 2 m. – 100 m st. dowolnym (1947, 1948), 200 m st. dowolnym (1947), 400 m st. dowolnym (1947), krótki basen 200 m st. dowolnym (1948), 400 m st. dowolnym (1948), 3 m. – 1500 m st. dowolnym (1948).
W. Klimontowicz: Sport pływacki Górnego Śląska, Katowice 1996; 95 lat Polskiego Związku Pływackiego 19222017. Historia Mistrzostw Polski 19222017 (basen 50 m i 25 m). Oprac. A. W. Parczewski. Warszawa 2017.

RATAJSKI Zbigniew (15 XII 1908, Sanok – 23 V 2003) – działacz Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego. W 1954 przybył na Śląsk (początkowo pracował w Fabryce Maszyn Górniczych „Famur” w Katowicach-Piotrowicach, potem – aż do emerytury – w Głównym Instytucie Górnictwa). W 1951 wstąpił do PTTK; od 1955 był członkiem katowickiego Oddziału PTTK (działalność przewodnicka). Zorganizował zakładowe koło PTTK przy Piotrowickiej Fabryce Maszyn Górniczych w Katowicach (społecznie prowadził wycieczki dla załogi). W 1954 zdobył uprawnienia przewodnika, a później przodownika Górskiej Odznaki Turystycznej i Górskiej Odznaki Narciarskiej. Został współzałożycielem jednego z pierwszych na Śląsku Koła Przewodników Beskidzkich (w l. 1955–1987 jego wiceprezes, w l. 1972–1973 prezes, od 1996 prezes honorowy). W 1978 zdobył uprawnienia instruktora przewodnictwa górskiego. Był członkiem Komisji Przewodnickiej Zarządu Wojewódzkiego PTTK w Katowicach i członkiem komisji kwalifikacyjno-egzaminacyjnej dla uprawnień przewodnickich (brał aktywny udział w kształceniu kandydatów na przewodników, prowadząc na licznych kursach wykłady dotyczące zagadnień związanych z architekturą, metodyką uprawiania turystyki górskiej – pieszej i narciarskiej). Należał do zespołu redakcyjnego biuletynu szkoleniowego Wojewódzkiej Komisji Przewodnickiej PTTK w Katowicach. Jako fotograf dokumentował wiele turystycznych wydarzeń i obiektów krajoznawczych (m.in. budowę wieży widokowej na Baraniej Górze, tworzenie Ośrodka Kultury Turystyki Górskiej „U źródeł Wisły” pod Baranią Górą”), organizował wystawy fotografii turystycznej i krajoznawczej, współpracował z Regionalną Pracownią Krajoznawczą PTTK w Katowicach. Wyróżniony m.in. Złotą Honorową Odznaką PTTK, Medalem 110-lecia Przewodnictwa i Medalem 50-lecia PTTK; odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotą Odznaką Zasłużony Działacz Turystyki, Odznaką Zasłużony Działacz Kultury. Pochowany w Tychach.
http://krajoznawca.org/kg17/274-zbigniew-ratajski-1908-2003.

RAZEMOWSKI zob. ►Chmiel Wilhelm

RECZEK Włodzimierz (24 II 1911, Kraków – 28 III 2004, Katowice) – działacz sportowy, polityk, prawnik (absolwent UJ w Krakowie). Związany był z ruchem socjalistycznym (Legion Młodych w Krakowie), ruchem oporu (1939–1945). Od XI 1945 do XII 1948 był sekretarzem Naczelnego Komitetu Wykonawczego PPS; od 1948 należał do PZPR – w l. 1948–1954 członek Biura Organizacyjnego KC, w l. 1948–1972 członek KC. W l. 1945–1956 poseł do KRN, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I kadencji. W Sejmie Ustawodawczym przewodniczył Komisji Kultury i Sztuk (1947–1952). Po wojnie był dyrektorem Spółdzielni Wydawniczej „Wiedza” oraz wicedyrektorem Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik” (1950–1954), przewodniczącym (1952–1973) Głównej Komisji Kultury Fizycznej (od 1960 pod nazwą Główna Komisja Kultury Fizycznej i Turystyki). Od 1973 pracował jako pedagog na Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach, w l. 1974–1980 rektor tej uczelni. W l. 1952–1974 pełnił funkcję prezesa Polskiego Komitetu Olimpijskiego. W 1961 został wybrany na członka Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego; po rezygnacji w 1996 otrzymał dożywotnie honorowe członkostwo MKOl. W l. 1981–1984 był prezesem Polskiego Związku Piłki Nożnej (w tym okresie reprezentacja Polski osiągnęła jeden z największych sukcesów – trzecie miejsce na MŚ 1982). Należał również do innych organizacji sportowych i turystycznych, m.in. Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (do 1950 wiceprezes) oraz Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (pierwszy prezes w l. 1950–1954). Opublikował wiele prac dotyczących kultury fizycznej i turystyki, m.in. książki Model ludowej kultury fizycznej (1956), Model organizacyjny turystyki (1969). Odznaczony m.in.: Krzyżem Komadorskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy, Orderem Sztandaru Pracy I klasy, Orderem Orła Białego oraz odznaczeniami zagranicznymi, w tym odznaczeniami międzynarodowego ruchu olimpijskiego. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
https://lustronauki.wordpress.com/2010/02/21/wlodzimierz-reczek.

REYCHMAN Kazimierz (31 VIII 1935, Wilno – 19 IX 1989, Szwecja) – szermierz, florecista i szpadzista MKS Katowice (1949), KS „Górnik 1920” Katowice; w l. 1977–1980 prezes Śląskiego Okręgowego Związku Szermierczego Katowice. Osiągnięcia: 7 (1–2–4) medali MP – 1 m. szpada indywidualnie (1956), 2 m. szpada indywidualnie (1954) i szpada drużynowo (1960); 3 m. floret indywidualnie (1955, 1958), szpada drużynowo (1952, 1959); wg innego opracowania: 8 (1–2–5) medali MP – 1 m. floret indywidualnie (1956), 2 m. floret indywidualnie (1954, 1960), 3 m. floret indywidualnie (1955, 1958), floret drużynowo (1955) i szpada drużynowo (1955, 1959). Pochowany na cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach.
K. Marcinek: Leksykon polskiej szermierki. Historia, ludzie, medale. 1922–2012. Warszawa 2012; www.wbc.poznan.pl/Content.

RIEGER Andrzej (1 XI 1906, Vitkovice k. Ostrawy – ok. 6 IV 1940, Katyń) – prawnik, prokurator w Sądzie Okręgowym w Katowicach (II poł. l. 30 XX w.), działacz sportowy, prezes Śląskiego Związku Narciarskiego w Katowicach (1938–1939), szachista, brydżysta. Był ppor. rezerwy kawalerii; w 1939 uczestniczył w wojnie obronnej Polski; dostał się do niewoli sowieckiej (jeniec Kozielska), zamordowany przez NKWD.
B. Tuszyński: Księga sportowców polskich ofiar II wojny światowej: 1939–1945. Warszawa 1999.

RIPPER Jan (13 VII 1903 Kraków–24 V 1987, Zakopane) – polski kierowca rajdowy, syn Wilhelma, pioniera polskiego automobilizmu. W 1921 roku był uczestnikiem wyścigu motocyklowego Kraków–Zakopane, w latach 1927–1931 startował w Wyścigach Tatrzańskich, w 1928, wraz z Michałem Harkawym, tworzył pierwszy polski zespół startujący w Rajdzie Monte Carlo. Dwukrotnie, w 1929 i 1938 roku, zwyciężył w Rajdzie Polskim. Za kierownicą Bugatti typ 37C z silnikiem 1,5 l odnosił sukcesy również poza granicami kraju – zwyciężał w Budapeszcie, w rajdzie Ecce Homo w Czechosłowacji i Semmering w Austrii. Był członkiem honorowym Automobilklubu Polski, w 1930 został jednym z siedmiu pierwszych członków Elity Polskich Jeźdźców Automobilowych. W 1945 roku zamieszkał w Zakopanem, gdzie prowadził warsztat samochodowy, w latach 50. XX w., na zaproszenie Automobilklubu Śląskiego, tworzył w małym warsztacie przy ul. Warszawskiej w Katowicach wyścigowe SAM-y oparte na podzespołach aut z demobilu. W zawodach brał udział prawie do końca życia, ostatni rajd wygrał w wieku 76 lat.
„Sport” 1987, nr 102.

ROCHOWIAK Stanisław (3 XI 1899, Wicków pow. gnieźnieński – 8 V 1942, KL Auschwitz-Birkenau) – działacz robotniczy i sportowy, powstaniec wielkopolski, związany z PPS. W 1919 przyjechał na Górny Śląsk – działacz plebiscytowy, uczestnik powstań śląskich. Pracował w Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach (1922–1925); był kolporterem „Gazety Robotniczej”. Wchodził w skład Komisji Rewizyjnej Okręgowego Komitetu Robotniczego PPS (1929–1930). Działał w ruchu młodzieżowym: w Górnośląskim Stowarzyszeniem Młodzieży Robotniczej i w Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych (kierował zespołem artystycznym tej organizacji w Katowicach i był przewodniczącym okręgu śląskiego). Pełnił funkcje sekretarza Związku Robotniczych Klubów Sportowych (1930–1939) i prezesa okręgu śląskiego (Śląski Robotniczy Sportowy Komitet Okręgowy w Katowicach). W czasie II wojny światowej prowadził działalność konspiracyjną na Górnym Śląsku i w Warszawie; aresztowany przez gestapo, zginął w obozie koncentracyjnym. Patron ulicy w Katowicach.
Patronowie katowickich ulic i placów. Red. U. Rzewiczok. Katowice 2013.

ROGOWSKI Paweł (4 XI 1904, Mała Dąbrówka – [?], Austria) – uprawiał rzut dyskiem i pchnięcie kulą, powstaniec śląski, działacz lekkoatletyczny, drukarz. W 1937 był wiceprezesem, a w 1947 członkiem Komisji Sportowej Śląskiego Związku Lekkoatletycznego. W 1924 założył sekcję lekkiej atletyki KS „22” Mała Dąbrówka, a w 1934 w BBTS Bielsko; był też komendantem Miejskiego Komitetu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Bielsku. W 1975 wyjechał do Austrii.
H. Kurzyński, S. Pietkiewicz, M. Rynkowski: Od Adamczaka do Zasłony. Leksykon lekkoatletów polskich okresu międzywojennego mężczyźni. Warszawa 2004.

ROJEK Amand (13 II 1903, Szopienice – po 1966, Niemcy) – lekkoatleta (średniodystansowiec). Występował w klubach: „Rozdzień” Szopienice (1926–1927), KS „Stadion” Królewska Huta (1928–1932). Osiągnięcia: 1 (0–0–1) medal MP: 3 m. w biegu na 400 m (1926).
H. Kurzyński, S. Pietkiewicz, M. Rynkowski: Od Adamczaka do Zasłony. Leksykon lekkoatletów polskich okresu międzywojennego: mężczyźni. Warszawa 2004.

ROLNIK Piotr (1896 – 4 IX 1939, Katowice) – działacz sportowy, powstaniec śląski, członek zarządu KS „Pogoń” Katowice (1920–1924), organizator sportu palantowego w Górnośląskim Związku Lekkoatletycznym (gdzie w l. 1922–1924 pełnił funkcję prezesa), lekkoatletyki, gier ruchowych. Był działaczem Związku Powstańców Śląskich. Został rozstrzelany w masowej egzekucji na Rynku w Katowicach.
B. Tuszyński: Księga sportowców polskich ofiar II wojny światowej 1939–1945. Warszawa 1999.

ROMAN zob. ►Stachoń Roman

ROTHER [Rotter] Gerhard (26 IX 1907, Katowice – po 1939) – pływak, waterpolista (bramkarz), zawodnik Erster Kattowitzer Schwimmverein „1912” Katowice. Osiągnięcia: 7 (7–0–0) medali MP – 1 m. sztafeta 3 x 100 m st. zmiennym (1933, 1936, 1937), 4 x 200 m st. dowolnym (1934, 1936, 1937), 1 m. w piłce wodnej (1937). Brat ►Rudolfa Rothera.
AKAD, zesp. 50, sygn. 1437; A.W. Parczewski, współpr. H.Kurzyński i in.: 90 lat polskiego sportu pływackiego 1922–2012. Historia Mistrzostw Polski 1922–2012 – głównych (basen 50 m). Warszawa–Zamość 2012.

ROTHER [Rotter] Rudolf (23 XI 1909, Katowice – po 1939) – pływak, waterpolista, zawodnik Erster Kattowitzer Schwimmverein „1912” Katowice. Osiagnięcia: 4 (4–0–0) medale MP – 1 m. sztafeta 3 x 100 m st. zmiennym (1933), sztafeta 4 x 200 m st. dowolnym (1933), sztafeta 4 x 200 m st. dowolnym (1937), sztafeta 3 x 100 m st. zmiennym (1937). Brat ►Gerharda Rothera.
A.W. Parczewski, współpr. H.Kurzyński i in.: 90 lat polskiego sportu pływackiego 1922–2012. Historia Mistrzostw Polski 1922–2012 – głównych (basen 50 m). Warszawa–Zamość 2012.

ROTOŃ Karol (1 I 1907 – 2 VI 1993), działacz kf; w okresie międzywojennym w ruchu sokolim; współzałożyciel Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej w Katowicach (1957), członek Zarządu Głównego, a także głównej komisji rewizyjnej Zarządu Wojewódzkiego TKKF (do 1981). Pochowany został na cmentarzu centralnym w Gliwicach.
Trzydziestolecie Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej. Z. Mikołajczak (red.), Warszawa 1989; https://gliwice.grobonet.com/grobonet/start.php?id=wyniki&name=ROTO

ROWIŃSKI Zbigniew Bogdan (9 VII 1905. Ostrów Wlkp. – 17 V 1985, Londyn) – ppor. rezerwy, lotnik, absolwent Wydziału Prawa i Ekonomii Uniwersytetu w Poznaniu (1929) i Szkoły Orląt w Dęblinie (1931). Pracował w Sądzie Okręgowym w Ostrowie Wlkp. i jako prokurator Sądu Okręgowego w Katowicach (l. 30. XX w. – 1939). Był członkiem Aeroklubu Śląskiego Katowice (l. 30. XX w.), pilotem 131. Eskadry Myśliwskiej 3. Pułku Lotniczego Armii Poznań w Ławicy; uczestniczył w bitwie nad Bzurą; wzięty do niewoli Warszawie, przebywał w oflagach Brunszwik, Woldenberg (organizator teatru obozowego, występował jako aktor w Cyruliku sewilskim, Marii Stuart; pełnił też funkcję prokuratora obozowego). Był jednym z świadków ekshumacji oficerów polskich w Katyniu (1943), zeznawał w sprawie katyńskiej przed Specjalną Komisją Amerykańską do wyjaśnienia zbrodni katyńskiej. Od 1946 mieszkał w Londynie, gdzie założył atelier fotograficzne. Od 1960 utrzymywał potajemne kontakty z Polską. Osiągnięcia sportowe: 1 m. w Śląskich Zawodach Lotniczych (1937); 1 (0–0–1) medal Ogólnopolskich Zawodów Lotniczych (1937) – 3 m. drużynowo. Pochowany na cmentarzu w Ostrowie Wlkp.
Polskie lotnictwo sportowe. Kraków 1986; http://wlkp24.info/wspomnienie/646,zbigniew-rowinski.html.

ROZPENDOWSKI Florian (23 X 1916, Bochum – 12 XI 1957, Katowice), pseud. Florek – siatkarz, koszykarz, piłkarz ręczny, działacz sportowy. Trenował w klubach: MKS Chorzów, Kolejowe Przysposobienie Wojskowe Katowice (1939), „Pogoń” Katowice (1946), AZS Kraków (1947); jako tenisista stołowy reprezentował Kluby: AKS Chorzów, „Tęcza” Katowice (1948). Był członkiem kadry narodowej w koszykówce na ME (1939). Organizował wychowanie fizyczne w sektorze spółdzielczości. Pełnił funkcję prezesa Śląskiego Okręgowego Związku Piłki Ręcznej (1947). Pochowany na cmentarzu przy ul. Sienkiewicza w Katowicach
Akta osobowe w Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach.

rozanowicz-stanislaw

ROŻANOWICZ Stanisław (1877–1939), działacz narodowościowy, lekarz-dentysta; od 1911 mieszkaniec Katowic, członek gniazda Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Katowicach (prezes 1911–1922), członek Komitetu Przyjęcia Wojsk Polskich w Katowicach (1922).
A. Rożanowicz: Katowice w pamięci moich rodziców (19031922). W: „Kronika Katowic” t. 8. Katowice 1998.

ROŻANOWICZOWA Maria, z d. Glabisz (6 XII 1886, Odolanów – 23 VIII 1981, Katowice) – działaczka narodowa. Na przełomie l. 20.–30. XX w. była członkiem zarządu powiatowego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Katowicach; należała do oddziału kobiecego gniazda TG „Sokół” I Katowice; brała udział w powstaniach śląskich (łączniczka i sanitariuszka). Działała w Towarzystwie Polek, Przysposobieniu Wojskowym Kobiet, Związku Obrony Kresów Zachodnich, po 1945 w Związku Weteranów Powstań Śląskich. Żona ►Stanisława Rożanowicza. Pochowana na cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach.
http://ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/maria-rozanowiczowa; „Dziennik Zachodni” 1981, nr 169.

RUDA Paweł (1907, Gliwice – 2005, Katowice) – zapaśnik; trenował w TG „Sokół” Sobiszowice (1921–1922), TG „Sokół” II Katowice (1924–1939). Reprezentant Polski w l. 1934–1935, uczestnik ME 1934. Osiągnięcia: 1 (1–0–0) medal MP: 1 m. w wadze piórkowej (1927). Żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie (1944–1945); po wojnie pracował jako zecer w drukarniach „Polski Zachodniej”, „Dziennika Zachodniego”.
A. Steuer: Dzieje ciężkiej atletyki na Górnym Śląsku (1878–1945). Katowice 1986.

RUDOWSKA Maria (21 VIII 1910, Warszawa – [?]) – tenisistka, reprezentowała: Klub Tenisowy „Pogoń” Katowice [1933–1939, 1945), KS „Legia” Warszawa (1946–1955); od 1933 była członkiem zarządu Śląskiego Związku Tenisowego. Osiągnięcia: 7 (2–5–0) medali MP: 1 m. mikst (1938), gra pojedyncza (1947, 1951), 2 m. mikst (1947, 1949, 1951), gra pojedyncza (1948, 1951).
A. Kosecki, A. Królak, K. Tarasiewicz: Tenis w Polsce w latach 1921–1971. Warszawa 1971.

RUDOWSKI Szymon (13 I 1875, Rumoka k. Mławy – 4 XI 1941, Budapeszt) – działacz gospodarczy, społeczny pochodzenia ziemiańskiego; inż. hutnictwa, absolwent Wydziału Technicznego Akademii Górniczej we Freibergu (1901); pracownik walcowni Huldschinsky, (w l. 1914–1920/1922 dyrektor); od XII 1920 aktywny działacz Polskiego Komisariatu Plebiscytowego w Bytomiu i jego przedstawiciel w Paryżu, wskazywał na gospodarcze związki Górny Śląsk z Polską; w l. 1922–1939 naczelnik Wydziału Przemysłu i Handlu Urzędu Wojewódzkiego Śląskiego w Katowicach, związany z endecją (Liga Narodowa); zwolennik liberalizmu gospodarczego i wolnej gry sił na rynku pracy przy ścisłym przestrzeganiu polskiego bardzo nowoczesnego prawodawstwa pracy; obecność kapitału zagranicznego na Górnym Śląsku oceniał zasadniczo pozytywnie; rzecznik polonizacji organów władz najważniejszych przedsiębiorstw górnośląskich uzależnionych od niemieckich central finansowych; od 1924 reprezentował interesy Skarbu Państwa Polskiego w kilku spółkach akcyjnych o kapitale niemieckim, będąc członkiem rad nadzorczych koncernu Zakładów Hohenlohe w Wełnowcu, Śląskich Zakładów Górniczo-Hutniczych Huta Pokój, Czernickiego Towarzystwa Węglowego i od 1938 rady nadzorczej Wspólnoty Interesów S.A. w Katowicach. Uprawiał sport, w l. 1931–1933 prezes Śląskiego Okręgowego Związku Hokeja na Lodzie. Osiągnięcia: 2 (2–0–0) medale MP – 1 m. w strzelaniu z pistoletu wojskowego i strzelaniu z pistoletu dowolnego (1927); od IX 1939 uchodźca wojenny (przez Rumunię dotarł na Węgry). Był odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Ojciec ►Stanisława Rudowskiego, teść ►Marii Rudowskiej.
A. Steuer: Kalendarium dziejów Katowic. Katowice 2001.

RUDZKI zob. ►Kosok Karol Roman

RYBICKI Stanisław (25 V 1901, Mikołów – 8 II 1952, Mszana Dolna) – działacz sportowy, powstaniec śląski, pedagog i nauczyciel wychowania fizycznego w szkołach średnich Mikołowa i w Śląskich Technicznych Zakładach Naukowych, współzałożyciel sekcji pływackiej Śląskiego Klubu Lekkoatletycznego w Katowicach (1928), KS „Pogoń” Katowice (1935), członek zarządu Polskiego Związku Narciarskiego i Komitetu Organizacyjnego Narciarskich Mistrzostw Świata – Zakopane 1939. Uczestniczył w kampanii wrześniowej, walczył w powstaniu warszawskim, był więźniem obozu koncentracyjnego Stutthof. W l. 1945–1947 kierował Referatem Sportu Wojewódzkiego Urzędu Informacji i Propagandy w Katowicach; był prezesem Śląskiego Okręgowego Związku Pływackiego w Katowicach (1950), sekretarzem Zarządu Głównego Zrzeszenia Sportowego „Stal” w Katowicach, aktywnym działaczem Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, z polecenia którego został kierownikiem schroniska na Klimczoku. Odznaczenia: Złoty Krzyż Zasługi, Śląski Krzyż na Wstędze Waleczności i Zasług.
A. Steuer: Rybicki Stanisław. [W:] Słownik biograficzny ziemi pszczyńskiej. Red. A. Lysko. Pszczyna 1994.

RYBORZ Bogusław (1925–1972) – działacz turystyczny, prezes oddziału Polskiego Towarzystwa Turystycznego w Katowicach (1962–1966), Koła Przewodników Beskidzkich w Katowicach (1954–1972); założyciel (1951) i wieloletni prezes Koła Zakładowego PTTK przy Centrali Zaopatrzenia Hutnictwa w Katowicach; inicjator opracowania monografii Katowickiego Oddziału PTTK; patron Koło Przewodników Beskidzkich przy Oddziale Górnośląskim PTTK w Katowicach.
Katowicki Oddział PTTK w latach 1922-1975. Katowice 1975.

rydz-wojciech

RYDZ Wojciech (9 III 1932, Mysłowice – 8 I 2018, Kraków), szermierz: szpadzista, florecista; zawodnik klubów: MKS, Baildon Katowice, Piast Gliwice; po zakończeniu kariery zawodniczej był trenerem. Jako reprezentant Polski uczestniczył w IO (1952) i MŚ. Osiągnięcia: 1 m. w szpadzie indywidualnie na Światowym Festiwalu Młodzieży i Studentów (1957); 2 m. w AMŚ w szpadzie drużynowo i florecie drużynowo; 28 (8–9–11) medali MP – 1 m. indywidualnie: floret (1955), szpada (1952, 1955–1957), drużynowo: floret (1951), szpada (1950–1952); 2 m. indywidualnie: floret (1950, 1952), szpada (1951, 1959), drużynowo: floret (1950, 1955), szpada (1953, 1955, 1960), 3 m. indywidualnie: floret (1953), szpada (1962), drużynowo: floret (1952, 1955, 1957–1959), szpada (1958, 1962, 1963). Odznaczony został m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi; pochowano go na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
K. Marcinek: Leksykon polskiej szermierki. Historia, ludzie, medale 1922–2012. Warszawa 2012; H. Hanusz, B. Korpak: Polacy na letnich uniwersjadach 19592009. Warszawa 2010.

RYŚ zob. ►Burczyk Franciszek

RZEPUS [Rzepuś] Karol (5 IV 1905, Nowa Wieś, ob. Wirek dz. Rudy Śląskiej – 6 III 1980, Chorzów) – palanciarz, lekkoatleta (średniodystansowiec). Był zawodnikiem sekcji palantowych KS „Naprzód” Nowa Wieś, KS „Kościuszko” Wirek, KS „22” Mała Dąbrówka; lekkoatletykę trenował w KS „Stadion” Królewska Huta. W 1930 wystąpił w reprezentacji Polski w sztafecie 4 x 400 m. Osiągnięcia: brązowy medal MP w sztafecie 4 x 400 m (1934).
H. Kurzyński, S.Pietkiewicz, M. Rynkowski: Od Adamczaka do Zasłony. Leksykon lekkoatletów polskich okresu międzywojennego: mężczyźni. Warszawa 2004.

 


LEKSYKON LUDZI KATOWICKIEJ KULTURY FIZYCZNEJ I TURYSTYKI

WSTĘP

W leksykonie Ludzie katowickiej kultury fizycznej i turystyki zamieszczono wyłącznie notki biograficzne osób już nieżyjących związanych z kulturą fizyczną i turystyką urodzonych bądź działających w Katowicach (we współcześnie obowiązujących granicach). Celem zebrania i opracowania dotąd rozproszonych informacji jest zaspokojenie elementarnych potrzeb Czytelników, przede wszystkim zaś leksykon ma służyć pomocą tym, którzy interesują się historią śląskiego i katowickiego sportu i chcą poznać sylwetki ludzi mających trwałe już miejsce w galerii zasłużonych dla kultury fizycznej.

Przyjęta forma prezentacji ma dostarczyć podstawowych wiadomości o zasłużonych sportowcach, trenerach, działaczach i innych postaciach związanych z katowicką kultura fizyczną, tzn. niezbędnych danych biograficznych oraz uwag o działalności i osiągnięciach. W zwięzły sposób podano niezbędne informacje, pozwalające na szybkie skojarzenie sylwetki z epoką i określona dziedziną sportową. Treść biogramów została ograniczona do spraw najistotniejszych. W treści haseł uwzględniono przede wszystkim pionierskie dokonania w rozwoju dyscyplin sportowych, działalność w ogólnopolskich i regionalnych związkach sportowych (turystycznych), aktywność w zakładaniu sekcji i klubów sportowych oraz gniazd Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, a w informacjach o sportowcach ich osiągnięcia, takie jak: medale mistrzostw Polski i innych ważnych zawodów regionalnych i ogólnopolskich, osiągnięcia jako reprezentanta Polski (olimpijczyka, uczestnika mistrzostw świata, mistrzostw Europy i innych zawodów wysokiej rangi międzynarodowej).

Przy opracowaniu leksykonu korzystano z archiwaliów Archiwum Państwowego w Katowicach i jego oddziałów w Pszczynie i Gliwicach, Archiwum Miejskiego w Katowicach, Archiwum Kurii Archidiecezjalnej w Katowicach oraz zgromadzonych w Muzeum Historii Katowic, a także informacji zamieszczanych w prasie historycznej i współczesnej, okolicznościowych wydawnictwach jubileuszowych oraz literaturze naukowej i popularnonaukowej.

Antoni Steuer

autor koncepcji opracowania i treści haseł