NADGÓRNIKÓW ULICA, dł. 500 m, droga wewnętrzna, asfaltowa, dwuczęściowa, z chodnikiem, układ równoleżnikowy. Zmieniała się w związku rozwojem infrastruktury górniczej kopalni „Ferdynand” (zob. ►kopalnia „Katowice”), od 1905 funkcjonowała przy niej ►cegielnia Bogucice z ►glinianką. W okresie międzywojennym część z 4 budynkami mieszkalnymi należała do ul. Ferdynanda (ob. ►Kopalniana ulica). Obecnie przy ulicy usytuowane są bloki i domki mieszkalne, ►Park Bogucicki, Sala Królestwa Świadków Jehowy.
APK, zesp. Zjednoczenie Przemysłu Materiałów Budowlanych Katowice, sygn. 115; APK, zesp. Katowickie Zjednoczenie Przemysłu Węglowego, sygn. 1187.
NAGROBEK 6 BEZIMIENNYCH ŻOŁNIERZY POLSKICH, zlokalizowany na ►cmentarzu bonifratrów, odsłonięty w 1954 przez Zarząd Wojewódzki Związku Bojowników o Wolność i Demokrację; upamiętnia żołnierzy polskich poległych we IX 1939.
Biblioteka Śląska, Zbiory Specjalne, Kronika Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Katowicach-Bogucicach.
NAJAZD 28 XI 1644, największy z serii napadów z użyciem broni palnej, spowodowany przez braci ►Przecława i Prospera Gosławskich (właścicieli Klimontowa), Piotra Borysławskiego, Aleksandra Mojsławskiego, Jana Lisowskiego, Ostrowskiego, Wrońskiego, Noteckiego i podkomendnych Gosławskich; poszkodowanymi byli: ►Wawrzyniec Stanek, Witek Młynarz, Paweł Kubik; ►Krzysztof Mieroszewski wytoczył proces najeźdźcom przed Trybunałem Lubelskim, który 18 VII 1846 skazał pozwanych na karę infamii.
L. Musioł: Bogucice Gmina i parafia. Monografia historyczna. Katowice 1953.
NARODOWA PARTIA ROBOTNICZA, w Bogucicach miała wpływ na ►Towarzystwo Młodzieży, ►Towarzystwo Polek, ►Zjednoczenie Zawodowe Polskie. Działacze: ►Piotr Achtelik, Paweł Bula, Wojciech Szubert, Andrzej Pukocz.
„Polak” 1926, nr 32.
NARODZENIE zob. ►Grupy odnowy w Duchu Świętym w Bogucicach
NASZA KOSZUTKA (Broszura aktywności społecznej), kwartalnik, ukazujący się od I 2015, wydawany przez Tobiasza Janikowskiego, Marka Nowarę, Adriana Szymurę, Witolda Witkowicza, Jerzego Ziętka.
NEPTUN, hurtownia ryb i konserw rybnych, spółka z o.o. przy ►ul. Floriana 9 w ►Zawodziu w budynku dzierżawionym od huty ►Ferrum, zał. 11 X 1945 (Henryk Spałek, Jerzy Stachoń, Wiktor Olszewski). Kapitał zakładowy wynosił 240 tys. zł, a zysk w 1949 – 246 657 zł. Hurtownia była wyposażona w 2 baseny dla świeżych ryb, chłodnię i wędzarnię. Ostatnia wzmianka w 1950.
APK, zesp. Rejestr Handlowy, sygn. B 1260/Kat.
NEUE HEIMAT zob. ►ul. Brzozowa
NEUER SCHACHT zob. szyb ►Nowy Szyb.
NĘDZA Maksymilian (29 V 1872, Zawodzie – 17 IX 1933, Zawodzie), powstaniec śląski, uczestnik I wojny światowej. Od 1919 roku członek Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Po I ►powstaniu śląskim znalazł się w obozie internowanych w Szczakowej. W II ►powstaniu śląskim uczestniczył w rozbrajaniu oddziału Grenzschutzu w ►Zawodziu. W III ►powstaniu śląskim był dowódcą ►pierwszego batalionu III Pułku Katowickiego im. Jarosława Dąbrowskiego, walczył pod Zimną Wódką. Po podziale Górnego Śląska pełnił funkcję prezesa i wiceprezesa ►Związku Powstańców Śląskich w Zawodziu. Był właścicielem restauracji przy ul. Krakowskiej (ob. ►ul. 1 Maja) w Zawodziu. Odznaczony: Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych, Krzyżem Zasługi na Śląskiej Wstędze Waleczności, Srebrnym Krzyżem Zasługi, Gwiazdą Śląską.
E. Breitkopf, E. Skorwider, A. Steuer: Zawodzie. Monografia dzielnicy i parafii Opatrzności Bożej w Katowicach. Katowice 2011.
NIEBIESKIE BLOKI, zespół 6 budynków mieszkalnych po wschodniej stronie ul. Chorzowskiej, powstał w III etapie rozbudowy Osiedla im. Juliusza Marchlewskiego (zob. ►Koszutka II) pod koniec l. 60. XX w. według projektu arch. Stanisława Kwaśniewicza (elementem wyróżniającym są trójkątne balkony). Nazwa wiąże się z kolorem farby, jakim pierwotnie pomalowano elewacje.
Katowice. Ich dzieje i kultura na tle regionu. Oprac. W. Długoborski. Warszawa 1976.
NIEBOROWSKI Józef (28 VII 1866, Bogucice – 16 XI 1942, Bosco, Nikaragua), ksiądz, misjonarz w Ameryce Środkowej. Jako kilkunastoletni chłopiec wstąpił do zgromadzenia misyjnego św. Pawła i wyjechał na drugą półkulę; święcenia kapłańskie przyjął w 1889 w Ekwadorze. Wkrótce podjął studia inżynieryjne w Paryżu, duszpasterzując zarazem w tamtejszej niemieckiej kolonii młodzieży. Po ukończeniu studiów podjął pracę misyjną w Kostaryce wśród Indian Térrabas, zwalczając szerzącą się wśród plemienia żółtą febrę i malarię. Następnie został rektorem seminarium duchownego w Tegucigalpie w Hondurasie, wykazując wielkie zdolności pedagogiczne. Wydalony w połowie 1916, znalazł się w Nikaragui, gdzie został proboszczem małej parafii w Bosco w Masywie Chontales; zbudował tam nowy kościół, szkołę, szpital, cmentarz, most na rzece i mieszkania dla ludności; przy parafii organizował zespoły śpiewacze, teatralne, czytelnicze i pomagał młodzieży w podejmowaniu wyższych studiów; w efekcie Bosco, w którym mieszkał, przekształcił na stolicę prowincji. Jego imieniem nazwano plac w Bogucicach. (zob. ►Nieborowskiego Józefa Plac).
Patronowie katowickich ulic i placów. Red. U. Rzewiczok. Katowice 2013.
NIEBOROWSKIEGO Józefa ks. PLAC, przy ►ul. Leopolda Markiefki, usytuowany w miejscu dawnego skweru przed willą z II poł. XIX w.
M. Bulsa: Ulice i place Katowic. Red. G. Grzegorek. Katowice 2015.
NIEMCZYK Rudolf, pseud. Stein (17 XII 1894, Sosnowiec – 14 XI 1964, Katowice), działacz niepodległościowy; pracownik ►Banku Ludowego, członek ►Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół w Bogucicach, ►Towarzystwa Śpiewaczego „Lira” w Bogucicach, organizator ►Straży Obywatelskich, ►Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, zakonspirowanych „klubów fajkowych” pod wpływem Alojzego Budnioka. Brał udział w ►powstaniach śląskich: w I powstaniu walczył w rejonie Zawodzie – Janów – Szopienice, w II powstaniu był dowódcą baonu, w III powstaniu – dowódcą ►Katowickiego Pułku im. Jarosława Dąbrowskiego, zarządził cernowanie Katowic, uczestniczył w walkach pod Górą św. Anny (27 V 1921). Był współorganizatorem ►Związku Byłych Powstańców. Zlikwidował Wojewodschaftfußball Verband. Opowiadał się za rozwojem polskich klubów sportowych. Był prezesem Górnośląskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej w Katowicach (1923–1924), działaczem chóru „Ogniwo” w Katowicach (do 1935 skarbnik, do 1939 prezes), ►Związku Powstańców Śląskich, ►Związku Obrony Kresów Zachodnich, obwodu ►Ligi Morskiej i Kolonialnej w Zawodziu, KS ►„Słowian” Katowice (1936–1939). Organizował Powstańcze Bataliony Obrony Narodowej (10 VIII–31VIII1939), uczestniczył w walkach z dywersją hitlerowską i ►Freikorpsem (rejon stacji benzynowej w Zawodziu – skrzyżowanie ul. Zamkowej i Chorzowskiej w Katowicach – przedpole ►kopalni „Katowice”). W l. 1942–1946 był żołnierzem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Aktywnie działał w organizacjach kombatanckich; odznaczony Orderem Virtuti Militari V kl., Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi; autor licznych wspomnień z okresu powstań śląskich.
Encyklopedia powstań śląskich. Red. F. Hawranek. Opole 1982; A. Steuer: Kalendarium dziejów Katowic. Katowice 2001; E. Skorwider, A. Steuer: Zawodzie. Monografia dzielnicy i parafii Opatrzności Bożej w Katowicach. Katowice 2011.
NIEMIECKA BIBLIOTEKA PARAFIALNA, zwana też Biblioteką Ludową, zał. 1902 przez ►ks. Ludwika Skowronka; otwarta 3 razy w tygodniu; w zbiorach gromadziła książki katolickie (600 egz. w jęz. niemieckim i 540 egz. w jęz. polskim) i wypożyczała je bezpłatnie; bibliotekarz: Barucha (nauczyciel).
B. Czaplicki: Ksiądz Ludwik Skowronek (1859–1934) i jego dzieła. Katowice 2016.
NORMA zob. szyb ►Generał Józef Bem.
NORMA, huta cynku i ołowiu w Bogucicach. Czynna od X 1842. Jej właścicielem był Aleksander Schreiber z Dziećkowic. W 1856 zakupiona przez Fryderyka Edwarda von Loebecke z Wrocławia; w l. 1868–1871 należała do kupca A. Wolffa, a w l. 1871–1881 do księcia Hohenlohe. W 1881 stała się własnością koncernu ►Giesches Erben, w 1906 ►Katowickiej Spółki dla Górnictwa i Hutnictwa. Zlikwidowana w 1906. W hucie pracowało około 50 ludzi.
J. Jaros: Słownik katowickich kopalń i hut. Katowice 1974; Z. Jedynak. P. Nadolski: Kopalnie węgla kamiennego i huty. W: Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo. Red. A. Barciak, E. Chojecka, S. Fertacz. T. 2. Katowice 2012.
NORMA, miejscowa nazwa ►Osiedla Jerzego Kukuczki, wybudowanego w miejscu szybu ►Norma.
NORMA, nazwa piaskowni odnotowana w prasie w 1913; miejsce zabaw młodzieży bogucickiej (podobnie jak ►Staw Skorupy).
„Der Oberschlesische Wanderer” 1913, nr 72.
NORMY POTOK, lewy dopływ ►Rawy; płynący między Bogucicami a Małą Dabrówką; tworzył granicę pomiędzy księstwami bytomskim i pszczyńskim; drewniany most łączący brzegi potoku w 1875 został przebudowany na murowany.
APK, zesp. Gmina Bogucice, sygn. 1.
NOTTEBOHM (pierwotnie Maschinenschacht), szyb maszynowy ►kopalni „Katowice”, drążony od 1834, zatrzymany w 1880, zlikwidowany ok. 1900; był wyposażony w urządzenia odwadniające. Przedstawiony na litografii Ernesta Knippla.
R. Borowy: Wczoraj – dziś – jutro... kopalni „Katowice-Kleofas”. Historia węglem pisana. Katowice 1997.
NOWY SZYB (pierwotnie Neuer Schacht), trzeci z szybów projektowanej w 1913 ►kopalni „Kattowitz”; drążony prawdopodobnie w l. 1919–1920 przez jeńców wojennych na polu górniczym ►Albert; w l. 20. XX w. zakończył działalność.
R. Borowy: Wczoraj – dziś – jutro... kopalni „Katowice-Kleofas”. Historia węglem pisana. Katowice 1997.
