Dział Grafiki
22 IV - 7 VI 2015
Projekt prezentacji dorobku wybitnych twórców kameralnej grafiki realizowany przez Muzeum Historii Katowic i Akademię Sztuk Pięknych w Katowicach stał się faktem artystycznym. Inaugurująca go wystawa grafik Jurija Jakovenki i towarzyszące jej warsztaty z udziałem autora dowiodły zasadności takich spotkań. Konfrontacja twórcy z jego dziełem, warsztatem, poglądami artystycznymi jest – poza walorami edukacyjnymi – niewątpliwie szansą bezpośredniego uczestnictwa w procesie twórczym. Szczególnym, bo ujawniającym w zmaganiach artysty tajemnice graficznej matrycy. Matrycy, która jak zawsze jest nadzieją, a bywa spełnieniem.
Konsekwentna dedykacja cyklu Magia warsztatu wyłącznie technikom wklęsłodrukowym stanowi, w moim przekonaniu, o wyraźnej odrębności katowickich spotkań. Potwierdzeniem niech będzie wzmożone zainteresowanie klasycznymi technikami metalowymi, które zyskują na popularności i nieustannie powiększa się grono zafascynowanych tradycją artystów. Zawierzając indywidualnemu „charakterowi pisma”, anektują obszary kameralnej wypowiedzi, eksplorując przy tym nowe światy i jego artystyczne przestrzenie. Poszukują i podejmują decyzje w odosobnieniu własnych pracowni, ale też podejmują dyskusję z tym co aktualne, wspierając dialog różnych postaw twórczych.
Myślę, że kolejna wystawa cyklu Magia warsztatu organizowana przez Dział Grafiki im. Pawła Stellera Muzeum Historii Katowic – spotkanie z grafiką Malji Zeneli – będzie ważnym głosem w toczącej się dyskusji.
prof. Jan Szmatloch
ASP Katowice
Jest to pora, kiedy przedmioty tracą konsystencję cienia, jaką darzyła je noc,
i odzyskują po trochu właściwe sobie barwy; ale najpierw przechodzą jeszcze przez coś
niby strefę pośrednią, niejasną, zaledwie muśnięte czy raczej otoczone dokoła światłem:
o tej porze mniej niż kiedykolwiek ma się pewność istnienia świata.
Italo Calvino: Rycerz nieistniejący
[tłum. Barbara Sieroszewska, Warszawa 2004]
Cykl mezzotint nazwany „Krajobrazami” to seria grafik rozpoczęta w 2010 roku i do dziś kontynuowana. Agilulf, bohater Rycerza nieistniejącego Italo Calvina, zgarniał drobne opadłe szyszki i konsekwentnie układał je w regularne trójkąty równoramienne, tym samym ćwicząc się w precyzji i po swojemu zmierzając do geometrycznej abstrakcji. W ten sam sposób i ja staram się aranżować świat za pomocą prostych, zredukowanych płaszczyzn, kolekcjonując wszechotaczające obrazy i formy jak w soczewce skupiającej i bardzo małego formatu, tu 10/10,5 x 8/8,5 cm.
Inspiruje mnie horyzont, przestrzeń zamknięta, przestrzeń otwarta, małe otwory zawłaszczające promienie światła. Mimo mocnego zredukowania formalnego, odciążenia od nalegającej narracji, wciąż możliwe jest odszyfrowanie w nich części jakiejś większej całości, wnętrz lub krajobrazów.
Kolorowa mezzotinta, do której wykonania konieczne jest użycie kilku płyt, stanowi wielce wymagający rodzaj druku. Każda stworzona jest przy użyciu od dwóch do pięciu matryc. Płaszczyzny, od najjaśniejszych do najciemniejszych tonacji, nakładają się na siebie.
Tworzenie w technice mezzotinty umożliwia mi uzyskanie niezwykłej głębi. Grafiki posiadają również swoiste wewnętrzne światło, źródła którego widz nie jest w stanie rozpracować. Tym samym „Krajobrazy” to osobliwy cykl „malowania” za pomocą miedzianej blaszki.
Majla Zeneli
Majla Zeneli
Urodziła się w 1980 r. w Tiranie w Albanii. W 1997 r. przeniosła się do Wrocławia. Od 2001 do 2006 r. studiowała we wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta na Wydziale Grafiki, gdzie uczęszczała na zajęcia w pracowniach prowadzonych przez prof. Eugeniusza Geta-Stankiewicza, prof. Przemysława Tyszkiewicza i prof. Jacka Szewczyka. W latach 2007–2008 podjęła studia podyplomowe w klasie grafiki prof. Thomasa Ruga na Burg Giebichenstein Kunsthochschule w Halle.
Posługując się historyczną techniką graficzną, jaką jest mezzotinta, nadała jej nowy poziom. Majla Zeneli jest artystką cenioną przez instytucje publiczne i kolekcje prywatne.
Od 2009 roku mieszka i pracuje w Berlinie.
Wystawy (wybór)
2015
Portrait to some extent, Jarmuschek und Partner, Berlin, Niemcy (wystawa indiwidualna); Grafik Mon Amour! Galerie Pokusa, Wiesbaden, Niemcy; Galleri Benoni, Kopenhaga, Dania
2014
Cadavre Exquis – eine Collage Aktion, Staatsgalerie Prenzlauer Berg, Berlin; SSIIEE, Berlin; D M N D K T, Berlin; Die Radierung – Königsdiziplin der Druckgrafik?, Büchergilde Gutenberg, Frankfurt am Main, Niemcy; transizioni arte_poesia, Mediolan, Włochy; Lieber Künstler, zeichne mir! – Part 2: Figuration, Illustration, Notation und Zeichen, Semjon Contemporary, Berlin; XVII Grafik Triennale, Frechen, Niemcy; Schicht für Schicht und Welle für Welle, Staatsgalerie Prenzlauer Berg, Berlin (z Jensem Beckerem); Time of the Mezzotint, Yozo Hamaguchi Museum, Tokio, Japonia; Mince Pies #5, No Swimming Area, Galerie Wolkenbank, Rostock, Niemcy; x/x (+ x) – Gallery & Artist Editions, Semjon Contemporary, Berlin
2013
RATIO, Ida Illuster, Berlin (wystawa indywidualna); glasklar – milchig, Forum Factorettes, Berlin; Grafikens Hus, Mariefred, Szwecja (wystawa indywidualna); Illustrative Berlin 2013, Direktoren Haus, Berlin; Mince Pies, Galerie Wolkenbank, Rostock, Niemcy
2012
8th British Miniprint Biennal, Londyn, Wielka Brytania (konkurs i wystawa – nagroda St. Cuthberts Mill); Drucksache, Kommunale Galerie, Berlin; Galerie Hörnan, Falun, Szwecja (wystawa indywidualna)