Budynek główny
Autorzy wystawy: dr Jacek Siebel (część historyczna), dr Halina Gerlich (część etnologiczna)
Wystawa „Z dziejów Katowic” została otwarta wiosną 2005 roku i jest jedną z wystaw stałych prezentowanych w Muzeum Historii Katowic. Ma układ chronologiczno-problemowy – obejmuje okres od średniowiecza po rok 1989. W dziewięciu salach zgromadzono setki eksponatów ilustrujących historię osad tworzących obecne miasto. Na wystawie znajdują się eksponaty wyjątkowe oraz takie, które są typowe dla historii miasta. Opowiadają one o wiejskich początkach, ogromnych przeobrażeniach związanych z rozwojem przemysłu, powstaniach śląskich i plebiscycie, wreszcie o Katowicach będących stolicą autonomicznego województwa śląskiego, po II wojnie światowej zaś – stolicą Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego.
Obok niezwykle ważnych dla dziejów Katowic dokumentów, takich jak umowa kupna-sprzedaży Kuźnicy Boguckiej wraz z Katowicami (koniec XVIII wieku) oraz akt nadania praw miejskich (1865 roku) na ekspozycji znajdują się litografie, mapy, zdjęcia, dyplomy, druki okolicznościowe i afisze. Szczególnie interesująca jest barwna litografia wykonana w połowie XIX wieku przez E.W. Knippla pokazująca ówczesne centrum Katowic. Jest to jedyne znane przedstawienie śródmieścia z tego okresu.
Bardzo pomocne w zrozumieniu i poznaniu najstarszej historii Katowic są makiety najstarszego, drewnianego kościoła oraz kuźnicy boguckiej usytuowanej w centrum miasta.
Najciekawszymi eksponatami pochodzącymi z połowy XIX wieku są niewątpliwie: dyplom doktorski bł. ks. E. Szramka, francuski paszport W. Korfantego wystawiony na fałszywe nazwisko „Albert Martin”, pamiątki dotyczące dr. T. Saloniego (wicewojewody śląskiego) pozyskane w 2004 roku z Republiki Południowej Afryki. Pięknymi przykładami sztuki dwudziestolecia międzywojennego są: zaprojektowany przez S. Szukalskiego puchar nagroda w zawodach balonowych Jamesa Gordona Bennetta (1936 roku) oraz portret W. Korfantego namalowany przez Stanisława Ignacego Witkiewicza (1931 roku).
Elementem wystawy budzącym znaczne zainteresowanie zwiedzających są stroje organizacji młodzieżowych z okresu międzywojennego, mundury wojskowe: żołnierza 73. Pułku Piechoty z Katowic, podoficera Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie oraz liczne sztandary. Ciekawostką są zdjęcia pokazujące powstałe w styczniu 1945 roku zniszczenia śródmieścia Katowic oraz liczne pamiątki z czasów, gdy Katowice nazywały się Stalinogrodem (1953–1956).
Osobne miejsce na wystawie zajmuje pamiątkowy medal przekazany władzom miasta przez Jana Pawła II podczas wizyty w Katowicach w 1983 roku. Ostatnimi eksponatami są plakaty wyborcze z pierwszych wolnych wyborów parlamentarnych przeprowadzonych w dniu 4 czerwca 1989 roku.
Na wystawie muzealnej możemy jedynie zasygnalizować najważniejsze problemy, dlatego też zapraszamy do uczestnictwa w wykładach poświęconych bardziej szczegółowym zagadnieniom dotyczącym historii Katowic, a także Górnego Śląska. Pogłębieniu wiedzy mogą służyć również coroczne konferencje naukowe organizowane w MHK oraz liczne publikacje.
Zwiedzanie ekspozycji niewątpliwie ułatwi pięknie wydany, w językach polskim, angielskim i niemieckim, przewodnik po wystawie.