Leksykon struktur katowickiego sportu i turystyki

HALA GIER SPORTOWYCH AKADEMII WYCHOWANIA FIZYCZNEGO W KATOWICACH, obiekt przy ul. Mikołowskiej, o wymiarach 42 x 24 m, powierzchni 1000 m kw., kubaturze 10.500 m sześc.; nawierzchnia poliuretanowa, pełnowymiarowe boisko do piłki ręcznej i treningowe do siatkówki.
H. Kocój i in.: Czterdziestolecie Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach. Red. nauk. M. Ponczek. Katowice 2010.

HALA PARKOWA, budowla w pobliżu ►Parku im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach, pierwotnie drewniana (1930), po II wojnie światowej przebudowana (murowana). W l. 1930–1939 była miejscem organizacji Targów Katowickich. 22 VII 1953 oddana do dyspozycji sportowców (z widownią na 1,5 tys. osób) jako zadośćuczynienie za odebranie ►Domu Sportowego [przekazanego Ministerstwu Spraw Wewnętrznych]. Odbywały się tam imprezy sportowe (m.in. ME w podnoszeniu ciężarów, 1957) i muzyczne (m.in. występy Jana Kiepury, Paula Anki, Marino Mariniego), funkcjonowało kino „Parkowe”. Po otwarciu ►Spodka zainteresowanie organizatorów imprez jej wykorzystaniem spadało. Obiekt przeznaczono na placówkę handlową (supermarkety: Billa, Elea, od 8 III 2008 Alma).
A. Ligocki i in.: Informator kulturalny Katowic. Katowice 1969.

HALA SPORTOWA „BAILDON”, obiekt sportowy funkcjonujący w l. 1969–2003 przy skrzyżowaniu ul. Żelaznej i Chorzowskiej w Katowicach; mógł pomieścić ok. 1,5 tys. widzów. Dzięki specyficznej architekturze (proj. Wojciech Zabłocki) hala była jednym z najbardziej charakterystycznych obiektów i rozpoznawalnych miejsc przy drodze z Chorzowa do Katowic. Zbudowana przez Hutę Baildon, wykorzystywana była m.in. przez KS ►„Baildon” Katowice. Organizowano tam imprezy sportowe (m.in. mecze koszykówki, siatkówki, MP w tenisie stołowym i kulturystyce, w 1987 MEJ w zapasach klasycznych) i imprezy muzyczne (Metalmania). W 1981 w hali odbyło się I Walne Zebranie Delegatów Województwa Katowickiego NSZZ „Solidarność”. Ostatnią ważną imprezą sportową w hali były 63. MP w tenisie stołowym (1995). W połączonym z halą budynku znajdował się Zespół Szkół Zawodowych Huty Baildon. Pęknięcie pod wpływem zalegającego śniegu jednej z pięćdziesięciu lin podtrzymujących dach (1996) i brak zabezpieczeń przeciwpożarowych (drewniane krzesełka) zapoczątkowały stopniowy upadek budynku. Po sądowym ogłoszeniu upadłości Huty Baildon (2001) z powodu braku funduszy na remont obiektu (2 mln zł) decyzją jego właściciela firmy Vox Industrie z Poznania halę wyburzono (2003).
M. Bulsa: Ulice i place Katowic. Katowice 2012.

HALE AKADEMII WYCHOWANIA FIZYCZNEGO, przy ul. Raciborskiej 1 i Mikołowskiej 72; służące celom dydaktycznym i rzadko udostępniane osobom spoza uczelni. W hali przy ul. Raciborskiej, o wymiarach 40 x 20 m, funkcjonuje ścianka wspinaczkowa, ponadto w budynku znajduje się salka szermiercza; hale przy ul. Mikołowskiej: treningowa 42 x 24 m i główna 44 x 30 m (z widownią na 470 osób).

HALE SPORTOWE KATOWICE, kryte obiekty służące uprawianiu sportu i rekreacji; w okresie międzywojennym używano do tego celu hali powystawowej, niekiedy wykorzystując ją do przeprowadzenia zawodów w konkurencjach lekkoatletycznych (skoków i pchnięcia kulą); od 1950 roku funkcjonowała ►Hala Parkowa (w której odbyły się m.in. ME w podnoszeniu ciężarów w 1957); od 1969 roku głównym obiektem, o znaczeniu międzynarodowym, jest ►Spodek. Obecnie kryte obiekty funkcjonują też przy ►Akademii Wychowania Fizycznego (ul. Mikołowska), klubie ►Piętka (przy ul. Owocowej w Wełnowcu), Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 3, szkołach podstawowych nr 40, 56, 58 i 66; inne kryte obiekty to ►Józefowska w Józefowcu i Zespół Hal Sportowych ►Akademia Futbolu w Dąbrówce Małej.

HALOWE MISTRZOSTWA EUROPY W LEKKOATLETYCE, 1975, zawody rozegrane w dniach 6–8 marca 1975 w katowickim Spodku z udziałem 306 lekkoatletów z 27 państw; mężczyźni rywalizowali w 12, zaś kobiety w 9 konkurencjach. Z okazji HME wydany został okolicznościowy, wielojęzyczny folder, zaś Poczta Polska uczciła i upamiętniła to wydarzenie serią złożoną z czterech znaczków. Imprezę połączono z obchodami 30-lecia wyzwolenia Śląska spod okupacji hitlerowskiej, było to ostatnie łączenie imprez o różnym charakterze: stricte sportowych i społeczno-politycznych. Medale zdobyli reprezentanci 16 państw, pierwsze miejsce zajął zespół NRD z 4 złotymi i 3 srebrnymi medalami. Zespół Polski wywalczył 5 miejsce z 2 złotymi (Leszek Wodzyński i Grażyna Rabsztyn w biegach na 60 m przez płotki), 3 srebrnymi (sztafeta 4 x 2 okrążenia mężczyzn, Wojciech Buciarski w skoku o tyczce, Michał Joachimowski w trójskoku) i 5 brązowymi (Zenon Licznerski i Irena Szewińska w biegach na 60 m, Władysław Kozakiewicz w skoku o tyczce, Zbigniew Beta w skoku w dal i sztafeta 4 x 2 okrążenia kobiet). Podczas imprezy działacze niemieccy poza oficjalnym obiegiem rozpowszechniali obłożone zakazem druku dzieło A. Sołżenicyna – Archipelag Gułag.
IPN, sygn. Ka 30-43, A. Steuer: Mistrzostwa świata i Europy w Katowicach w latach 1957–1989. W: Katowice miejscem ważnych wydarzeń na przestrzeni ostatnich dwóch stuleci. Red. A. Barciak, Katowice 2023 (w przygotowaniu do druku).

Tabela – klasyfikacja medalowa

HAMERLA – CHORZÓW, pieszy szlak turystyczny, zob. ►Szlak turystyczny Hamerla – Chorzów.

HARCERSKI KLUB NARCIARSKI KATOWICE, zał. 1924; pierwotnie jako sekcja narciarska ►Harcerskiego Klubu Sportowego w Katowicach; w 1929 połączył się z Sekcją Narciarską ►Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Katowicach (zob. też ►Śląski Klub Narciarski w Katowicach); odrodził się w połowie l. 30. XX w., z siedzibą w gmachu Biblioteki Sejmu Śląskiego przy ul. Francuskiej 12; podlegał ►Chorągwi Śląskiej ZHP; utworzył sekcje terenowe w Bielsku, Cieszynie, Mikołowie, Rybniku, Świętochłowicach, Wiśle); organizator Międzynarodowych Mistrzostw Narciarskich Związku Harcerstwa Polskiego (1937); działacze: Mieczysław Kwaśniewicz, Felicja Keller, Rudolf Korzeniowski, Ludwik Wacławek,
APK, zesp.: Związek Harcerstwa Polskiego Chorągiew Katowicka sygn. 24; Związek Harcerstwa Polskiego Okręg Katowicki, sygn.5.

HARCERSKI KLUB SPORTOWY KATOWICE II, wzmiankowany w 1939 roku, sekcja ►hokeja na lodzie, udział w rozgrywkach towarzyskich (m.in. z drużyną hokejową Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej w Zawodziu).
„Siedem Groszy” 1939, nr 16.

HARCERSKI KLUB SZYBOWCOWY KATOWICE, założony 16 stycznia 1934 roku, 137 członków (1934), dysponował trzema szybowcami typu „Wrona bis”. Podlegał ►Okręgowemu Komitetowi Szybowcowemu;  sekcje w Kolonii Boera i w Rybniku. Prezes: Józef Bielec.
A, Steuer: Z dziejów szybownictwa w województwie śląskim 1928–1939, W: Kronika Katowic. T. 5. Katowice 1995.

HARCERSKI KLUB TATERNICKI im. MARIUSZA ZARUSKIEGO W KATOWICACH, powstał w 1964 r. z połączenia Sekcji Taternictwa Jaskiniowego Klubu Wysokogórskiego przy II Drużynie Harcerskiej im. Tadeusza Kościuszki w III Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Mickiewicza i Zastępie Grotołazów Harcerskich przy XIII Drużynie Harcerskiej w ►Wełnowcu; siedziba w X Gimnazjum im. Jerzego Kukuczki w Katowicach-Bogucicach); sekcje: grotołazów, wspinaczki górskiej, narciarska; wyprawy zagraniczne (od 1969) w Alpy Julijskie Triglavska Brezna, Laczna Brezna), do Riły, Bucegi, Meteorów, w Alpy, Grampiany, Zagros, Hindukusz, na Elbrus i Spitsbergen; oznakował szlak ►Wieży Spadochronowej, organizator Rajdu Turystycznego im. J. Kukuczki; najbardziej znani członkowie: Andrzej Bara, Jerzy Kukuczka, Ignacy Nendza, Paweł Pallus, Dariusz Porada.
Po ziemi naszej roześlem harcerzy. Z dziejów harcerstwa polskiego na Górnym Śląsku. Pod red. K. Heskiej-Kwaśniewicz. Katowice 2007.

HEROS ZAŁĘŻE, pierwsza na terenie Załęża struktura ►ciężkiej atletyki, założona w 1923 r. Klub był członkiem ►Górnośląskiego Związku Ciężkiej Atletyki w Katowicach.
A.Steuer: Dzieje ciężkiej atletyki na Górnym Śląsku 1876–1945. Katowice 1986.

HETMAN BOGUCICE, klub szachowy, wzmiankowany w 1924 r., brał udział w zebraniu założycielskim ►Związku Szachistów Polskich Województwa Śląskiego. Dalsze losy klubu nie są znane.
A. Steuer, Ruch sportowy w województwie śląskim w latach 1922–1939, Opole 2008.

HETMAN DĄBRÓWKA MAŁA, zob. ►HETMAN 22 DĄBRÓWKA MAŁA

HETMAN 22 DĄBRÓWKA MAŁA, KS, zał. 1920; pierwsza polska organizacja sportowa w Dąbrówce Małej; KS Hetman (1920), zob. ►Polskie plebiscytowe kluby sportowe; zmieniła nazwę na KS 22 Dąbrówka Mała (1922–1939, 1947–1949), Turn und Sportverein Eichenau (1940–1945), TUR 22 (1945–1946); po fuzji z KS ►Perun przy Fabryce Acetylenu w Dąbrówce Małej przyjął szyldy: RKS 22 Perun (1946–1947), KS Mała Dąbrówka (1947); po scaleniu z KS ►Atom–Naprzód Szopienice przy Fabryce Chemicznej Montokwas w Bogucicach-Zawodziu jako: Chemik Szopienice (1949–50); Koło Sportowe „Unia” Mała Dąbrówka (1950–1955). Metal Mała Dąbrówka (1955–1956) Konstal 22 Mała Dąbrówka (1957–1975), Instal 22 Mała Dąbrówka (1976–1998), Hetman (1998–do dziś). Zakładami opiekuńczymi były: zakłady chemiczne: Perun, Montokwas, Konstal, zakłady budowlane – dla sekcji: bokserskiej (1948–1954), gimnastycznej (1949–1951), koszykówki (1929–1930), piłki ręcznej (1929), siatkówki (1929–1939), lekkoatletyki (1922–1931; w 1925 po raz pierwszy w województwie śląskim, na boisku KS 22, odbył się konkurs rzutu młotem), piłki nożnej (1920–1939, 1945 – do dziś). Osiągnięcia: 3 (0–2–1) medale MP (1926, 1927, 1951), w tym: 1 (0–0–1) w boksie, 2 (0–2–0) w lekkoatletyce. Stadion przy ul. Wiktora Siwka; działacz: Paweł Rogowski; sportowcy: Bernard Bem, Marek Koniarek, Zygmunt Pieda, Henryk Szymborski, Edward Szymkowiak, Józef Wawrzyn, Andrzej Wojciechowski.
https://www.90minut.pl/skarb.php?id_klub=4016; http://www.ks hetman 22 katowice.pl.

HETMAN OŚRODEK SPORTOWY, przy ul. Siwka 2, boisko pełnowymiarowe 100 x 64 m, ze sztuczną nawierzchnią i oświetleniem, boisko typu „Orlik” ze sztuczną nawierzchnią oraz siłownia; korty tenisowe, trybuna na 200 miejsc; parkingi rowerowe
https://www.mosir.katowice.pl/osrodek-sportowy-hetman

HETMAN SZOPIENICE, Klub Szachowy, zał. V 1975 przy Zakładowym Domu Kultury Huty Metali Nieżelaznych (H. Ciesielski, A. Kaczmarczyk, K. Klimczak, P. Ottenburger), oryginalna nazwa HetMaN (Huta Metali Nieżelaznych); od 2017 autonomiczna sekcja ►GKS Katowice. Osiągnięcia: 4 (1–0–3) medale ME: 1 m. drużynowo szachy klasyczne Joanna Dworakowska (2005), 3 m. szachy szybkie Joanna Dworakowska (2006), klasyczne – Monika Soćko (2010, 2013); AMŚ: 2 m. drużynowo Joanna Dworakowska (2004); ekstraklasa (2004–nadal). Osiagnięcia: 48 (30–15–3) medali MP; arcymistrzowie: Joanna Dworakowska, Jacek Gdański, Kamil Mitoń, David Navara, Monika Soćko.

HKS SZOPIENICE, Hutniczy Klub Sportowy (po upadku mecenatu przemysłowego nazwa wyłącznie historyczna), jeden z najbardziej zasłużonych klubów Katowic, z siedzibą przy ul. 11 Listopada 11, spadkobierca tradycji wielu organizacji sportowych Szopienic: KS ►Roździeń Szopienice, ►„24” Szopienice, ►Kościuszko Szopienice, KS ►„35” Wilhelmina, scalonych w 1937 w Zjednoczonym Towarzystwie Sportowym (w l. 1940–1945 Reichsbahnsportverein). Reaktywowany 4 III 1945. Początkowo objęty mecenatem samorządowym; 17 XI 1945 przemianowany na HKS. W l. 1949–1956 funkcjonował jako Koło Sportowe ►„Stal” przy Hucie Metali Nieżelaznych Szopienice; prowadził sekcje: boks (1945–1961), brydż (l. 90. XX w.), gimnastyka sportowa (1945–1960), gry sportowe (1945–1949), hokej na lodzie (1945–1957), kolarstwo (1945), lekkoatletyka (1945–1957), palant (1945), pływanie (1945–1949), podnoszenie ciężarów (1949 – nadal, od 1998 z udziałem kobiet), siatkówka (1949 – ok. 2005), tenis (1945–1957), tenis stołowy (1956–1957), zapasy (1949–1952). Swoich korzeni dopatruje się także w Towarzystwie Ciężkoatletycznym ►„Roland”, Towarzystwie Ciężkoatletycznym ►„Biały Orzeł” Szopienice; ►Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół” Szopienice, KS ►„Roździeń” Szopienice. W 1965 klubowi powierzono organizację 9. Drużynowych Mistrzostw Polski w podnoszeniu ciężarów. W l. 80. XX w. prowadził działalność gospodarczą w ramach Zakładu Budowlano-Remontowego; obecnie objęty mecenatem miejskim. Dał początek piłkarskiemu Uczniowskiemu Klubowi Sportowemu (2005). Jest organizatorem Memoriału Czesława Białasa. Od 1969 działa ►Ośrodek Przygotowań Olimpijskich w Podnoszeniu Ciężarów. 12 I 2008 klub otrzymał nową halę sportową z siłownią. Prezesi: Jerzy Osiecki, Tadeusz Nowak, Jan Chmielowski, Józef Mann, Jerzy Plutecki, Kazimierz Jurasiński, Ginter Płaza. Działacze: Augustyn Musioł, Ginter Płaza, Franciszek Szmelcerczyk. Szkoleniowcy: Augustyn Musioł, Czesław Białas, Franciszek Benedik, Jan Flasza, Dionizy Rutkowski. Wśród zawodników klubu było 2 olimpijczyków, 4 uczestników MŚ, 3 uczestników ME, 1 rekordzista świata. Osiągnięcia: 1 (0–0–1) medal IO (1980), 3 (1–0–2) medale MŚ (1959–1979), 2 (0–1–1) medale MŚJ +20 l., 8 (2–1–5) medali ME (1955–1978); 4 (1–1–2) medale MEJ, 6 (4–2–0) medali DMP (1964–1969),45 (14–19–12) medale IMP (1951–1986, 2008–2009, 2020) zdobytych przez 16 sportowców; w 2020 po raz pierwszy w dziejach katowickiego sportu na podium stanęła kobieta – Julita Król. W latach 1964–1997 i 2006–2009 klub występował w I lidze. Wybitni sportowcy: Franciszek Benedik, Czesław Białas, Edmund Copa, Ernest Richter, Walter Szołtysek, Marek Seweryn, Leszek Skorupa, Hubert Zimmermann.
A. Steuer: 100-lecie szopienickiej sztangi. W: „Kronika Katowic”. Katowice 2007; M.Szyk: 80 lat polskiej sztangi [Polski Związek Podnoszenia Ciężarów 1925-2005]. Warszawa 2005; legacy.pzpc.pl/pliki/hks.pdf.

HOHENLOHENHÜTHER TURN- UND SPORTVEREIN zob. ►Orzeł Wełnowiec.

HOKEJ CLUB GÓRNOŚLĄSKI KLUB SPORTOWY KATOWICE (HC GKS), zał. 2000, jednosekcyjny klub hokeja na lodzie, z siedzibą przy al. W. Korfantego 35. Dokooptowany przez Polski Związek Hokeja na Lodzie, w miejsce rozwiązanego ►Katowickiego Klubu Hokejowego Hortex 100% Katowice, do rozgrywek Polskiej Ligi Hokejowej (2001–2005). Funkcję prezesa pełni Leszek Tokarz. Osiągnięcia: 3 (0–3–0) medale: MP (2001–2003); zawodnicy: Sebastian Łabuz i Michał Szymański występowali w reprezentacji Polski.
https://www.hcgks.katowice.pl/historia.html.

HOKEJ HALOWY, odmiana hokeja na trawie, w Katowicach rozpowszechniona od  lat 50. XX w., wśród mężczyzn w ►AZS Katowice i ►AZS AWF Katowice, a wśród kobiet, do połowy lat 90. XX w., w ►AZS UŚ Katowice.

HOKEJ NA LODZIE, w Katowicach do rozwoju tej dyscypliny sportowej po przewrocie majowym przyczyniła się społecznie zaktywizowana kadra pedagogiczna, prekursorem był Franciszek Hrnczarek; ok. 1928–1929 znalazła się w programie wychowania fizycznego koła sportowego i drużyny harcerskiej Gimnazjum Matematyczno-Przyrodniczego im. Mikołaja Kopernika w Katowicach, które pierwsze mecze rozgrywały między sobą na lodowisku w ►Parku im. Tadeusza Kościuszki. Na rozwój organizacyjny hokeja na lodzie w Katowicach potężny wpływ wywarło otwarcie 7 XII 1930 sztucznego toru łyżwiarskiego ►Torkat. Jako pierwsze działały sekcje hokejowe w KS: ►Pogoń Katowice, ►Śląskie Towarzystwo Łyżwiarskie, ►Policyjny Klub Sportowy; oprócz polskich struktur sekcję hokeja na lodzie zorganizowała też żydowska organizacja ►Makabi. W 1931 utworzony został Małopolsko-Śląski Okręgowy Związek Hokeja na Lodzie, który wkrótce przekształcił się w ►Śląski Okręgowy Związek Hokeja na Lodzie z siedzibą w Katowicach; na peryferiach miasta korzystano z naturalnych lodowisk – od 1932 w ►Panewnikach, w ►Zawodziu (struktury hokeja na lodzie były związane z ruchem młodzieżowym przy parafiach św. Ludwika i Opatrzności Bożej, aktywność przejawiały: ►Stowarzyszenie Młodzieży Polskiej oraz organizacja mniejszości niemieckiej ►Silesia w Zawodziu, prowadząc własny system rozgrywkowy) i w ►Giszowcu (od 1936 ►Oddział Młodzieży Powstańczej). Regularne turnieje o nagrodę prezydenta miasta rozgrywały zespoły szkół średnich z terenu Katowic, np. Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych. Do wybuchu II wojny światowej utworzono łącznie 24 jednostki organizacyjne. Do najważniejszych imprez od 1931 należały rozgrywki o mistrzostwa okręgowe (w I edycji uczestniczyło 6 drużyn); w 1932 po raz pierwszy odbyły się w Katowicach MP. Od połowy l. 30. XX w. zaczęto koncentrować siły i środki w celu rozwoju tej dyscypliny w Katowicach; nastąpił transfer czołowych polskich hokeistów i obcokrajowców (m.in. Thomson, Smith, Ney z Kanady) do katowickich klubów, gościło tu 8 reprezentacji narodowych: Austrii, Czechosłowacji, Japonii, Kanady, Niemiec, Rumunii, Węgier i Wielkiej Brytanii, i klubowych, co wywarło wpływ na podniesienie poziomu katowickiego hokeja na lodzie. W l. 1939–1945 sekcja hokeja na lodzie funkcjonowała w ►Winter Sport Club, w klubach na terenie Szwajcarii występowali internowani tam uczestnicy kampanii wrześniowej (Mieczysław Kasprzycki, Henryk Ursoń). Po II wojnie światowej (1945) odbudowę hokeja na lodzie zapoczątkowało 6 sekcji, które reaktywowały regionalny związek hokejowy; od 1946 odbywały się mistrzostwa Śląska, a katowickie drużyny brały udział w MP. Pierwotna koncepcja rozwoju hokeja na lodzie w Katowicach na bazie klubów ►Baildon Katowice, ►Siła Giszowiec (►Naprzód Janów) po 1949 uległa weryfikacji ze względów propagandowo-ideologicznych; w 1950 do przewodzenia katowickiemu hokejowi na lodzie władze wytypowały kluby związane z resortem górnictwa, temu działowi gospodarki narodowej powierzono opiekę nad odbudowanym ►Torkatem. W l. 1954–1956 doszło do scalenia sekcji hokejowych górniczych kół sportowych przy kopalniach „Katowice” i „Wieczorek” w ramach ►Terenowego Koła Sportowego Zrzeszenia Sportowego „Górnik”; w okresie największego rozwoju organizacyjnego (do końca l. 50. XX w.) jego zasięg został rozszerzony na dzielnice Katowic związane z ziemią pszczyńską: ►Piotrowice (ok. 1954) i ►Murcki (od 1955). Katowicki hokej na lodzie funkcjonował w rozgrywkach I, II, III ligi i w kl. A; z imprez cyklicznych odbywał się Barbórkowy Turniej Hokeja na Lodzie; w 1976 w katowickim ►Spodku odbyły się Hokejowe Mistrzostwa Świata i Mistrzostwa Europy. Na początku l. 60. XX w. nastąpiła redukcja sekcji hokeja na lodzie, tendencja ta nasiliła się zwłaszcza w l. 80. XX w. W l. 90 XX w. lukę po nich starały się wypełnić kluby tworzące ►Amatorską Ligę Hokejową. Po początkowych sukcesach u zarania XXI w. ►Górnośląskiego Klubu Hokejowego, katowicki hokej na lodzie znalazł się po raz kolejny w kryzysie. Od 2008 rozwija się hokej na lodzie kobiet (pionierską rolę odegrał ►Międzyszkolny Uczniowski Klub Sportowy „Naprzód” Janów). Łącznie od 1945 do dnia dzisiejszego prowadziły działalność 23 sekcje hokeja na lodzie.
Osiągnięcia: w 1936 uczestnictwo w IO zapoczątkował Mieczysław Kasprzycki, występy na tej imprezie w l. 1948, 1952, 1956, 1964, 1972, 1976, 1980, 1984, 1988, 1992 kontynuowało 36 zawodników katowickich klubów; w MŚ (1937–2003) i ME (1937–1991) wzięło udział 75 katowickich hokeistów reprezentujących 12 klubów (►Baildon Katowice, ►Dąb Katowice, ►GKS Katowice, ►Górnik 20 Katowice, ►Górnik Janów, ►Gwardia Katowice, ►Hokej Club Górnośląski Klub Sportowy, ►Katowicki Klub Hokejowy Hortex 100%, ►Naprzód Janów, ►Pogoń Katowice, ►Siła Giszowiec, ►Śląski Klub Hokejowy Katowice). Katowickie drużyny wywalczyły 50 (7–20–23) medali MP, ich listę zapoczątkował w 1939 ►Dąb Katowice. Od powołania w 1955 systemu rozgrywek ligowych w I lidze grały: ►Baildon Katowice (1959–1982), ►Górnik [GKS] Katowice (1955–1980), ►Górnik Murcki (1964–1971), ►Gwardia Katowice (1955), ►Katowicki Klub Hokejowy Hortex 100% (1995–1999), ►Naprzód Janów (1963–1998), ►Start Katowice (1956–1960), ►Górnośląski Klub Sportowy (2001–2003), w II lidze: ►AZS Katowice (1955–1958); w rozrywkach I ligi kobiet zapoczątkowanych w 2008 występuje zespół ►Międzyszkolnego Uczniowskiego Klubu Sportowego „Naprzód” Janów. W rozgrywkach ►Amatorskiej Ligi Hokejowej z terenu Katowic uczestniczy 6 drużyn. W dniach w 25−27 marca 2024 roku w Katowicach w pałacu Goldsteinów odbyła się konferencja Międzynarodowej Federacji Hokeja na Lodzie (IIHF).
A. Steuer: Kultura fizyczna w województwie śląskim 1922–1939. Opole 2008; A. Steuer: Mecenat przemysłowy w ruchu sportowym Katowic w okresie międzywojennym. W: Przemiany protoindustrialne i industrialne jako czynnik miastotwórczy Katowic. Red A. Barciak. Katowice 2007; A. Steuer: Górnicze kluby sportowe w Katowicach w latach 1945–1989. W: Tradycje i dziedzictwo górnicze na obszarze Katowic z perspektywy XXI wieku. Red. A. Barciak. Katowice 2010; W. Zieleśkiewicz: Historia polskiego hokeja. Krynica-Zdrój 2006.

Zawody międzypaństwowe i mistrzostwa świata w hokeju na lodzie w Katowicach w latach 1931–2018 

W. Zieleśkiewicz: Historia polskiego hokeja. Krynica-Zdrój 2006.

Reprezentanci Polski z klubów katowickich 

HOKEJ NA TRAWIE, podejmowane w okresie międzywojennym próby stworzenia sekcji hokeja na trawie przy KS ►Pogoń Katowice (1922–1923) i KS ►Kościuszko Szopienice (koniec l. 20. XX w.) z różnych przyczyn nie przyniosły większych efektów organizacyjnych; krótkotrwała okazała się również inicjatywa grupy działaczy z Wielkopolski: Stanisława Nogaja, Tadeusza Paczkowskiego, Józefa Uhacza. Osiągnięciem organizacyjnym było założenie ►Klubu Hokejowego Katowice (1927–1930) przy ►Miejskim Ośrodku Wychowania Fizycznego im. Marszałka J. Piłsudskiego w Katowicach. Po II wojnie światowej rozwój hokeja na trawie w Katowicach opierał się na środowisku akademickim męskim – początkowo (1951–1979) Akademii Ekonomicznej w Katowicach (zob. ►AZS Katowice), potem (1980 – l. 90. XX w.) ►Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach (zob. ►AZS AWF Katowice). Zaczątkiem kobiecego hokeja na trawie była drużyna przy Szkole Podstawowej nr 20 w Katowicach-Załężu (poł. l. 70. XX w.), która dała początek sekcjom w klubach: ►Budowlani Katowice i ►AZS Uniwersytet Śląski. Kryzys dyscypliny w l. 90. XX w. przyczynił się do całkowitej likwidacji struktur zrzeszonych w ►Śląskim Związku Hokeja na Trawie i Polskim Związku Hokeja na Trawie; niewielkie ożywienie na poziomie sportu młodzieżowego związane z działalnością KS ►Start Katowice (początek XXI w.) i Ryszarda Twardowskiego. Działacze: Tadeusz Mazepa, Tadeusz Socholik, Leopold Sokal.
Osiągnięcia: starty olimpijskie mężczyzn (1972, 1980) i kobiet (1980) – 5 olimpijczyków; w l. 1962–1992 zdobycie 37 (10–8–19) medali MP przez 4 kluby: ►AZS Katowice (1–0–4), ►AZS AWF Katowice (1–2–7), ►AZS Uniwersytet Śląski (8–6–7) i ►Budowlani Katowice (0–0–1); udział w rozgrywkach I ligi mężczyzn: ►AZS Katowice (1953–1970), ►AZS AWF Katowice (1971–1992) i I ligi kobiet: ►AZS Uniwersytet Śląski (1982–1991). Czołowi sportowcy: Jolanta Błędowska-Hołota, Henryk Horwat, Andrzej Myśliwiec, Ryszard Twardowski, Aleksander Wrona. Zob. też ►hokej halowy.
T. Socholik: 50 lat. Jubileusz śląskiego hokeja na trawie. Katowice 2000; E. Kraczek, T. Socholik: Od Klubu Hockeyistów Siemianowice do KKS [Kolejowego Klubu Sportowego] „Śląsk” Tarnowskie Góry. Katowice 1989.

Reprezentanci Polski (uczestnicy IO, MŚ, ME) 

B, Tuszyński, H. Kurzyński: Leksykon olimpijczyków polskich 1924–2006, Warszawa 2007.

Reprezentanci Polski (wg liczby występów)

HOKEJOWE MISTRZOSTWA ŚWIATA GRUPY „A” W KATOWICACH, 1976, turniej w systemie dwurundowym odbył się na taflach Spodka w kwietniu 1976 roku, rywalizowało w nim osiem zespołów narodowych. Po rozegraniu pierwszej rundy zespoły zostały podzielone według miejsca zajmowanego w tabeli: pierwsza czwórka walczyła o mistrzostwo świata, druga o pozostanie w najwyższej klasie rozgrywek. Na tej imprezie doszło do największej sensacji w dziejach polskiego hokeja na lodzie – Polska pokonała ZSRR 6–4. Niestety, MŚ zakończyły się spadkiem naszej reprezentacji, wraz z drużyną NRD, do Grupy „B”. W decydującym o pozostaniu w elicie meczu Polska uległa RFN 1–2, tracąc decydującego gola w samej końcówce spotkania. Tytuł mistrza świata zdobyła reprezentacja Czechosłowacji. Poczta Polska upamiętniła imprezę dwoma znaczkami pocztowymi. Wydana też została okolicznościowa jednodniówka pt. Wszystko o hokejowych mistrzostwach świata, była dodatkiem do gazety „Sport”, ale rozdawano ją też oddzielnie. W 2021 Wojciech Wikarek nakręcił film o imprezie pt. Kryptonim „Obiekt”, czyli cud nad Rawą.
IPN Ka 030-488; A. Steuer: Mistrzostwa świata i Europy w Katowicach w latach 1957–1989. W: Katowice miejscem ważnych wydarzeń na przestrzeni ostatnich dwóch stuleci. Red. A. Barciak, Katowice 2023 (w przygotowaniu do druku); https://hokej.net/artykul/powstal-film-o-najlepszym-meczu-w-historii-polskiego-hokeja

Tabela – klasyfikacja medalowa

HOŁDUNOWSKI SZLAK TURYSTYCZNY, znakowany (niebieski) szlak turystyczny (dł. 14,1 km). Przebiega od stawów ►Janina i ►Barbara przez Giszowiec – Starą Wesołą – ►„Wesołą Falę” – KWK „Wesoła” – Ławki do ►Hamerli.
https://www.old.katowice.eu/pl/wypoczynek-i-rekreacja/atrakcje-turystyczne/trasy-wycieczkowe.htm.

HUBERTUS grupa trzech stawów o wspólnej nazwie H., objętej numeracją od 1–3 w zespole przyrodniczo-krajobrazowym ►Szopienice-Borki, na granicy Katowic i Sosnowca; teren wędkarski (H. 1, H. 2), 13,5 ha (słonecznica, wzdręga, okoń) zagospodarowany przez ►Okręg Śląski Polskiego Związku Wędkarskiego w Katowicach.
A. Tokarska: Przyroda Katowic. Katowice 2005.

HUBERTUSY zob. ►Hubertus

HUFCE SZKOLNE, organizacja ►Przysposobienia Wojskowego szkół średnich. H.s. utworzone zostały na podstawie rozporządzenia Ministra Spraw Wojskowych (1 XII 1922), po uzgodnieniach z Ministerstwem Oświecenia Publicznego i Wyznań Religijnych, na podstawie programu zajęć ze stycznia 1923 (który ulegał ewolucji i obejmował: krajoznawstwo, marsze, musztrę polową i leśną, naukę o broni, organizacje patroli, podstawy i wyszkolenie strzeleckie, rozpoznanie ataku gazowego, rozwijanie i zwijanie drużyn, rzut granatem, służbę polową, szermierkę – w tym pozorowane walki na bagnety, terenoznawstwo) dla klas III i IV szkół średnich oraz szkół wyższych. Rozciągnięcie tego programu na województwo śląskie było początkowo niemożliwe – dopóki nie było poboru do wojska polskiego z tego obszaru; sytuacja uległa zmianie (pod względem prawnym) w 1924, kiedy miał miejsce pierwszy pobór wojskowy, o charakterze dobrowolnym, Ćwiczenia z zakresu przysposobienia wojskowego były połączone w jeden system z wychowaniem fizycznym i wychowaniem obywatelskim (w tej konwencji znalazły się w programie akcji obozowej WF i PW). Za szkolenia h.s. w Katowicach odpowiedzialni byli instruktorzy wojskowi z 73 pułku piechoty w Katowicach; pierwszy h.s. powstał przy Miejskim Gimnazjum Matematyczno-Przyrodniczym im. Mikołaja Kopernika (zał. 1924), odpowiedzialnym był Franciszek Hrenczarek. Idea h.s. do ok. 1928 napotykała na rozliczne trudności (jednym z nich było uczestnictwo młodzieży w przysposobieniu wojskowym organizowanym przez najczęściej rywalizujące między sobą (w tym o wpływ na młodzież) stowarzyszenia paramilitarne dorosłych (►Związek Powstańców Śląskich, ►Związek Strzelecki) na przełomie l. 20. XX w. utworzono kolejne przy Miejskiej Szkole Handlowej, Państwowej Szkole Górniczej, Śląskich Technicznych Zakładach Naukowych. Młodzieży udostępniano strzelnicę garnizonową (zob. ►strzelnice), szkoła dokształcająca w Piotrowicach korzystała ze strzelnicy w ►Podlesiu; sprawdzianem umiejętności h.s. były święta sportowe i obozy WF i PW (m. in: w Rytrze k. Zakopanego, Krywałdzie k. Knurowa); od 1932 h.s. zostały rozciągnięte na młodzież żeńską; istnieją też ślady h.s. w szkolnictwie powszechnym (SP nr 12 w Bogucicach); pod koniec l. 30. XX w. frekwencja na zajęciach h.s. na terenie Katowic wzrosła do 90%.
L. Wyszczelski: Społeczeństwo a obronność w Polsce (1918–1939). Toruń 2007.

HUTNICZA JESIEŃ, jeden z trzech głównych rajdów ►Zakładowego Koła PTTK Huty „Baildon”, organizowany od 1971 roku w Beskidach z metą w Szczyrku bądź Brennej. Z wytyczonymi 8 trasami i maksymalnie 46 drużynami.
PTTK w Hucie „Baildon” Katowice 1953–2003. Wspólnie tworzyliśmy tę już 50-letnią historię, opr. H. Czarnik. Katowice 2004.

HUTNICZA WIOSNA, jednodniowy złaz turystyczny ►Zakładowego Koła PTTK Huty „Baildon”, organizowany od 1970 roku, z metą na Równicy, zwycięzcy nagradzani byli pucharem przechodnim; 1452 uczestników (1972).
PTTK w Hucie „Baildon” Katowice 1953–2003. Wspólnie tworzyliśmy tę już 50-letnią historię, opr. H. Czarnik. Katowice 2004.

HUTNICZY KLUB SPORTOWY KATOWICE, jednosekcyjny KS (piłki nożnej), zał. 9.VIII 1946 przy hucie „Kunegunda” w Katowicach-Zawodziu; uczestnik rozgrywek klasy C; w 1948 połączył się z Ferrum Katowice; działacze: Gerard Czok, Piotr Jurczyk, Mieczysław Kitala, Marian Piechowicz, Maksymilian Rumbał.
APK, zesp. Okręgowy Związek Piłki Nożnej w Katowicach, sygn. 50.