P

PACO TEAM KATOWIC, jednosekcyjny klub kickboxingu, zał. 2003 przez Witolda Kostkę; pierwotnie Club Paco, od 2006 pod obecną nazwą. Siedziba mieści się Giszowcu przy ul. Adama 33, a siłownia i solarium przy ul. Adama 22. Prowadzi działalność szkoleniową w zakresie samoobrony i poprawy kondycji oraz sportową dla amatorów, szkoli również profesjonalistów. Od 2006 uczestniczy w zawodach sportowych. Osiągnięcia: 1 (1–0–0) medal MŚ (2006) w muay-thai, 2 (0–1–1) medale ME (2009–2010) w muay-thai, 10 (4–5-1) medali MP (2006-2010) w formułach: rules (K-1) i Low Kick, muay-thai. Wybitni sportowcy: Michał Królik, Piotr Lepich, Kamil Małysz, Kamil Sokołowski.
http://www.pacoteam.katowice.pl.

P.F.M. PIOTROWICE zob. ►Górnik Piotrowice.

PIAST KATOWICE, Towarzystwo Sportowo-Gimnastyczne, zał.1918. Wyodrębniło się wyniku secesji z gniazda ►Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół I” Katowice. Statut zawierał zastrzeżenie, że członkami klubu mogli być wyłącznie rodowici Górnoślązacy (znalazł naśladowców jedynie w TGS Piast w Mikołowie). Prowadził sekcję piłki nożnej. Z braku perspektyw rozwojowych rozwiązał się w 1924. Działacz: Franciszek Mueller.
A. Steuer: Ruch sportowy w województwie śląskim 1922–1939. Opole 2009.

PIERWSZY ROBOTNICZY KLUB SPORTOWY KATOWICE (I RKS), organizacja sportowa związana z Polską Partią Socjalistyczną miała siedzibę przy ul. Pierackiego. Prowadziła działalność w l. 1928–1939; sekcje: koszykówki, lekkoatletyczna, piłki nożnej, piłki ręcznej, piąstkówki, gier sportowych (ok. 1937), gimnastyczna, szachowa, tenisa stołowego, turystyczna. Klub należał do ►Związku Robotniczych Klubów Sportowych, ►Stowarzyszeniu Robotniczych Klubów Sportowych Województwa Śląskiego, ►Śląskiego Okręgowego Związku Piłki Ręcznej. Utrzymywał kontakty z polskimi robotniczymi klubami sportowymi w rejencji opolskiej (l. 30 XX w.). Działacze: Stanisław Rochowiak, Rosenbaum, Karol Palenga, Walter Kleinert, Franciszek Ziółkiewicz.
APK, zesp. Dyrekcja Policji Katowic, sygn. 121; „Gazeta Robotnicza” 1932, nr 1.

PIERWSZY ŚLĄSKI KLUB LOTNICTWA ŻAGLOWEGO W KATOWICACH, pierwsza w województwie śląskim zorganizowana jednostka szybownictwa, początkowo Stowarzyszenie dla Popierania Lotnictwa Bezsilnikowego (1928–1930) z siedzibą w Pawłowie. Działała pod patronatem ►Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej w Katowicach (od 23 V 1930). Nawiązała kontakty z ośrodkiem szkolenia szybowcowego w Bezmiechowej. Z ►Śląskim Klubem Lotniczym w Katowicach, ►Kolejową Kadrą Lotniczą w Katowicach utworzyła ►Aeroklub Śląski w Katowicach (19 VIII 1931). Z tego klubu wywodził się Roman Koncki.
A. Steuer: Z dziejów szybownictwa w województwie śląskim 1928–1939. W: „Kronika Katowic”. T. 5. Katowice 1995, s. 65–85.

PIERWSZY [I] ŚLĄSKI KLUB SZERMIERCZY KATOWICE, zał. 1930 na bazie Śląskiego Klubu Szermierczego; od 1931 z żeńską sekcją floretu. Statut z 4 II 1935 kładł nacisk na działalność w środowiskach dziecięco-młodzieżowych. Siedziby: przy ul. Dyrekcyjnej 10, Reymonta 6/8, w kawiarni Gogoloka przy ul. Kościuszki 53, w Śląskich Zakładach Naukowo-Technicznych, w kasynie policji przy ul. Głowackiego. Subwencji udzielał mu Walter Amman, dyr. Elektrowni Łaziska (szermierz, reprezentant Austrii, olimpijczyk z 1912). Działacze: Bartuś, Teodor Jakub Hostyński, Golling, Edward Koerner. Wybitni sportowcy: Helena Jeziorowska, Cecylia Malczyk, Herta Stanoszek-Liszkowska, Edward Koerner. Osiągnięcia: 7 (5–2–0) medali MP (1934–1939).
APK, zesp. Kluby szermiercze, sygn 1, 3; H. Marzec: Historia medalami pisana: 75 lat śląskiej szermierki. Katowice 2002.

Osiągnięcia Pierwszego Śląskiego Klubu Szermierczego na MP

PIK KATOWICE, UKS przy VIII LO im. Marii Skłodowskiej-Curie w Katowicach, zał. 24 IX 1998 z inicjatywy Teresy Zając. Prowadził sekcje: siatkówki, siatkówki plażowej, trójboju siłowego (2001–2004). Osiągnięcia: 1 (0–0–1) medal ME – 3 m. w wadze 90 kg w trójboju siłowym kobiet (2002). Wybitni sportowcy: Anna Śliwińska, Lidia Makowska.
www.ukspik.8lo.pl/historia.html

PIOTFAMA PIOTROWICE zob. ►Górnik Piotrowice.

PŁOMIEŃ KATOWICE, Towarzystwo Sportowe Zawodowej Straży Pożarnej Katowice z siedzibą w remizie strażackiej; zał. 24 III 1945. Działały sekcje: piłki nożnej, gier sportowych z drużyną siatkówki, pływacka, bokserska. Działacze: mjr Stanisław Zarzycki, Kazimierz Lebiedzik, Walter Mrozek, Alfred Niewiadomski; Był czlonkiem ►Okręgu Śląskiego Związku Piłki Nożnej w Katowicach. Skreślony z listy X 1945.
APK, zesp. Okręg Śląski Polskiego Związku Piłki Nożnej, sygn. 26; A. Steuer: Kultura fizyczna. W: Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo. Red. A. Barciak, E. Chojecka, S. Fertacz. T. 1. Katowice 2012.

POGOŃ DĄB, klub szachowy, zał. 1924, jeden z inicjatorów powstania ►Polskiego Związku Szachistów Województwa Śląskiego; siedziba mieściła się w restauracji U Drożdża. Przejściowo nieczynny; odrodził się jako ►Pogoń 1928 Dąb; w 1930 powrócił do pierwotnego szyldu. Działacz inż. Tiuka.
A. Steuer: Kultura fizyczna w województwie śląskim 1922–1939. Opole 2008; „Polska Zachodnia” 1929, nr 92; „Polonia” 1930, nr 1897.

POGOŃ 1928 DĄB zob.►Pogoń Dąb

POGOŃ KATOWICE, Klub Tenisowy, wyodrębnił się w 1931 z sekcji tenisowej KS ►„Pogoń” Katowice, jednosekcyjny. W 1938 skupiał 180 członków. Należał do ►Śląskiego Związku Tenisowego. Po II wojnie nie wznowił działalność. Działacze: Henryk Jonszta, Jan Lilpop, Szymon Rudowski, Kazimierz Skulicz. Wyróżniający się sportowcy: Artur Baworowski, Kazimierz Tarłowski. Osiągnięcia: 7 (5–2–0) medali MP.
A. Steuer: Z dziejów katowickich klubów sportowych – „Pogoń” Katowice 1920–1949. W: „Kronika Katowic”. T. 11. Katowice 2010.

Osiągnięcia Klubu Tenisowego „Pogoń” Katowice na MP

A. Kosecki, A. Królak, K. Tarasiewicz: Tenis w Polsce w latach 1921–1971. Warszawa 1971.

POGOŃ KATOWICE, pierwszy polski KS i sztandarowy dla dziejów kultury fizycznej w Katowicach; zał. 16, 18 lub 20 I 1920). Połączył się z KS ►„Siła” Zawodzie (7 X 1920), KS ►„Słowian” Katowice (1938). Reaktywowany 20 I 1945, przyjął do swoich szeregów sportowców ze zniszczonej Warszawy, Lwowa oraz klubów i organizacji, takich jak: ►Policyjny Klub Sportowy Katowice, ►„Strzelec” Katowice, których reaktywowanie w nowych warunkach ustrojowych było niemożliwe. W 1949, po fuzji z KS ►„Baildon” Katowice i KS ►„Ferrum” Zawodzie, utworzył KS ►„Stal” Katowice. Próba wznowienia działalności w IV 1957 ze względów „ideologicznie słusznych” została storpedowana przez Romana Stachonia. Pierwotnie klub jednosekcyjny (piłkarski), działający pod patronatem Polskiego Komisariatu Plebiscytowego, zachował swój byt i charakter dzięki pomocy finansowej Komisji Likwidacyjnej Polskiego Komisariatu Plebiscytowego. Po 1922 wybudował boiska przy ul. Kościuszki w Katowicach. W 1926 skupiał 100 członków. W l. 30. XX w. przekształcił się w organizację wielosekcyjną pod patronatem Miejskiego Komitetu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego. Dysponował rozbudowaną bazą (m.in. basen ►Bugla, korty tenisowe przy ul. Astrów (zob. ►Korty im. Jadwigi Jędrzejowskiej, ►tor motocyklowy na Muchowcu). Prowadził sekcje: boks (1931), gry sportowe (koszykówka, piłka ręczna, siatkówka); hokej na lodzie (1934–1939), lekkoatletyka (1930–1939) – sekcja ta wchłonęła podobne struktury z KS ►„06” Katowice, KS ►„22” Mała Dąbrówka, KS ►„Roździeń” Szopienice, sport motocyklowy (1946–1949), pływanie (1934–1949), piłka nożna (1920–1949), piłka wodna (1934–1939), szermierka (1945–1949), tenis (1926–1930, 1945–1949) – w 1947 liczył 500 członków i był największą sekcją tenisa w Polsce (w l. 1931–1939 wyodrębniony Klub Tenisowy ►„Pogoń” Katowice), tenis stołowy (1945–1949). Protektorat nad klubem sprawowała Centrala Zbytu Żelaza i Stali. Na przełomie 1945/1946 funkcjonował jako sekcja sportowa ►Wojewódzkiego Domu Kultury Związków Zawodowych w Katowicach. Działacze: Piotr Bałowski, Alojzy Budniok, Franciszek Głowacki, Henryk Jonszta, Jan Klukowski, Paweł Lubina Kazimierz Skulicz, Baltazar Szaflik, Paweł Wybierski. W klubie trenowało 37 reprezentantów Polski, w tym 4 olimpijczyków. Osiągnięcia: 167 (55–51–61) medali MP, w tym 77 (21–26–30) w lekkoatletyce (1928–1949), 5 (2–1–2) w piłce ręcznej (1930–1939), 1 (0–0–1) medal w piłce wodnej (1948), 42 (18–12–12) medale w pływaniu (1936–1949), 1 (1–0–0) w skokach do wody (1946), 27 (12–10–5) w szermierce (1946–1949), 14 (1–2–11) w tenisie (1945–1948); drużyna piłki wodnej uczestniczyła w rozgrywkach I ligi (1947–1949). Wybitni sportowcy: Spirydion Albański, Helmut Barysz, Adam Baworowski, Walenty Bratek, Magdalena Bregulanka, Ludwig Draga, Franciszek Drozdowski, Irena Hajducka, Jan Hynek, Jadwiga Jędrzejowska, Rajmund Karwicki, Gertruda Kilos-Czorny, Franciszek Klukowski, Antoni Janik, Leon Kończak, Paweł Lubina, Witalis Ludwiczak, Irena Nawrocka, Jan Nawrocki, Erwin Nyc, Antoni Palica, Zygfryd Piechula, Norbert Procel, Karol Ramola, Florian Rozpendowski, Wojciech Rydz, Wacław Sąsiadek, Władysław Skonecki, Wilhelm Schneider, Antoni Sobik, Adam Szczepański, Maria Szuas, Franciszek Szołtysek, Kazimierz Tarłowski, Ernest Wilimowski, Anna Włodarczyk-Skupień, Jerzy Wójcik, Teodor Zaczyk. Z tradycjami klubu utożsamiał się KS ►„Baildon” Katowice.
A. Steuer: Z dziejów katowickich klubów sportowych – „Pogoń” Katowice 1920–1949. W: „Kronika Katowic”. T. 11. Katowice 2010.

Osiągnięcia sportowców KS Pogoń Katowice

MP w lekkoatletyce

H. Kurzyński i in.: Historia finałów lekkoatletycznych Mistrzostw Polski 1922–2011: konkurencje kobiece. Bydgoszcz 2011; H. Kurzyński, S. Pietkiewicz, M. Rynkowski: Od Adamczaka do Zasłony. Leksykon lekkoatletów polskich okresu międzywojennego: mężczyźni. Warszawa 2004.

MP w piłce ręcznej

„Polska Zachodnia” 1937, nr 267 (287); „Przegląd Sportowy” 1939, nr 59.

MP w piłce wodnej

MP w pływaniu

Legenda: (z) – zawody zimowe.
A.W. Parczewski: 90 lat polskiego sportu pływackiego 1922–2012: historia Mistrzostw Polski 1922–2012 – głównych (basen 50 m). Warszawa–Zamość 2012.

MP w skokach do wody

„Sport” 1946, nr 48.

MP w szermierce

H. Marzec: Historia medalami pisana: 75 lat śląskiej szermierki. Katowice 2002.

MP w tenisie

A. Kosecki, A. Królak, K. Tarasiewicz: Tenis w Polsce w latach 1921–1971. Warszawa 1971; Czterdzieści lat Polskiego Związku Tenisowego. Warszawa 1960; „Sport” 1946, nr 63; „Sport i Wczasy” 1948, nr 39.

POLONIA GISZOWIEC, KS, zał. 1920, pierwsza polska organizacja sportowa w Giszowcu. Prowadziła sekcje: lekkoatletyczną, palantową, piąstkówki, piłki nożnej, piłki uszatej, tamburyna. Był członkiem Obwodu Mysłowickiego ►Górnośląskiego Związku Piłki Nożnej. Zakończył działalność w 1921 lub 1922. Działacz: Wilhelm Pyrlik.
E. Długajczyk: Geneza i rozwój polskiego ruchu sportowego na Górnym Śląsku w latach powstań i plebiscytu. W: „Szkice Archiwalno-Historyczne”. Nr 2. Katowice 2000; B. Cimała, A. Steuer: Ruch sportowy na Górnym Śląsku w okresie powstań śląskich (1918–1922). „Studia Śląskie” 1982, T. 40, s.321; A. Steuer: Ruch sportowy w województwie śląskim 1922–1939. Opole 2009.

POLONIA JANÓW, KS, zał. 1923, prowadził sekcje: hokeja na lodzie, kolarską z drużyną piłki rowerowej, lekkoatletyczną, palantową. Był członkiem: ►Górnośląskiego Związku Palanta i Gier Ruchowych, ►Związku Cyklistów i Motocyklistów Województwa Śląskiego, ►Śląskiego Związku Hokeja na Lodzie; organizator pierwszego w dziejach polskiego kolarstwa (1932) zwycięskiego (w stosunku 6–5) meczu piłki rowerowej z Niemcami. Uczestnik rozgrywek o mistrzostwo okręgu śląskiego w hokeju na lodzie w kl. A. Działacze: Alfred Psujka, Maksymilian Jesz, Wiktor Knapek, Karol Baldi.
A. Steuer: Ruch sportowy w województwie śląskim w latach 1922–1939. Opole 2008; „Polska Zachodnia” 1933, nr 20.

POLSKI ZWIĄZEK ATLETYCZNY, pierwsza pod względem prawnym (ale nie faktycznym) ogólnopolska centrala terenowych związków atletycznych w Polsce; w l. 1925–1939 z siedzibą w Katowicach (m.in. na ul. Pocztowej 2), w l. 1945–1950 w Warszawie. Założona z inicjatywy ►Polskiego Związku Ciężkiej Atletyki w Katowicach i Związku Polskich Związków Sportowych w Warszawie; działalność opierała na statutach z 1925 i 1931. Skupiała 9 okręgów, w tym ►Śląski Okręgowy Związek Atletyczny, 63 kluby, 1613 sportowców (1939). Należał do Międzynarodowej Federacji Podnoszenia Ciężarów i Międzynarodowej Federacji Zapaśniczej, co umożliwiło zrzeszonym w niej sportowcom udział: w IO (1928, 1936), ME w zapasach w stylu klasycznym (1927, 1929, 1931, 1934, 1935, 1937), w podnoszeniu ciężarów (1930). Utrzymywał stosunki bilateralne z 7 państwami. Był organizatorem: MP w zapasach w stylu klasycznym, podnoszeniu ciężarów i 2 razy w zapasach w stylu wolnym. W 1951 przekształcił się w Sekcję Atletyki Głównego Komitetu Kultury Fizycznej. Na 10-lecie związku przygotował wydawnictwo jubileuszowe oraz Odznakę PZA. Organ prasowy: „Wiadomości Polskiego Związku Atletycznego”. Funkcję prezesa pełnili: Mieczysław Orłowicz, Adam Kocur, Eugeniusz Chotomski.
A. Steuer: Dzieje ciężkiej atletyki na Górnym Śląsku 1878–1945. Katowice 1986.

POWSTANIEC ZAWODZIE, także Koło Sportowe ZPŚL nr 3 Towarzystwo Ciężkoatletyczne, zał. 1926. Wyodrębnił się z Towarzystwa Ciężkoatletycznego ►„Promień” w Bogucicach. Prowadził sekcje: bokserską, podnoszenia ciężarów, zapaśniczą, W 1929 członkowie przeszli do ►TG „Sokół” II Katowice. Osiągnięcia: 3 (2–1–0) medale MP w podnoszeniu ciężarów (1926–1928). Czołowi sportowcy: Karol Rychlik, J. Szwarc.
A. Steuer: Dzieje ciężkiej atletyki na Górnym Śląsku 1876–1945. Katowice 1986.

Osiągnięcia sportowców KS Powstaniec Zawodzie w podnoszeniu ciężarów na MP

PRYWATNY KLUB SPORTOWY KATOWICE (Privat Sport Club), jeden z pierwszych na Górnym Śląsku klubów bokserskich, zorganizowany ok. 1921. Był własnością Jerzego (Georga) Rieschke, Floriana Malinowskiego i Pratscha. Skupiał pionierów pięściarstwa śląskiego. W jego barwach występował angielski mjr Fred Hanff, osławiony mistrz różnych terytoriów Brytyjskiej Wspólnoty Narodów. W l. 1923–1925 tworzył trójporozumienie z „Boxing Club” Królewska Huta i „Pentsching Club” Nowy Bytom. W 1923 i 1924 organizował w Katowicach mistrzostwa Śląska w boksie. W 1924 był jednym z założycieli Związku Pięściarzy Województwa Śląskiego. Przed secesją w 1925 największa w województwie śląskim struktura sportu pięściarskiego, skupiająca 52 członków. Po wyodrębnieniu ►Bokserskiego Klubu Sportowego Katowice, pozostali członkowie PKS stworzyli zawodowy klub bokserski ►„Pięść” Katowice. Zasługą klubu było ustawienie pierwszego ringu bokserskiego w jednej z pustych hal cegielni w Karbowej (dzielnica Katowic).
A. Steuer: Kultura fizyczna w województwie śląskim 1922–1939. Opole 2008.

PUŁASKI JANÓW, KS, jeden z kilku przy koncernie „Giesche”, zał. 1937 przy szybie „Pułaski”, na bazie KS ►Nikisz 20. Prowadził sekcję piłki nożnej. Ww 1945 z inicjatywy jego działaczy powstał RKS ►„Naprzód ” Janów.
J. Tofilska: Katowice Nikiszowiec: miejsce, ludzie, historia. Katowice 2007.