„O Zbigniewie Osińskim wspomnienia prywatne” – oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Jeszcze o Swinarskim…”

Kategoria
Wykład
Dates
12 listopada 2019 13:00
Miejsce
Dział Teatralno-Filmowy Muzeum Historii Katowic, ul. Kopernika 11
E-mail
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Zapraszamy na oprowadzanie kuratorskie po wystawie Jeszcze o Swinarskim… będące okazją do wspomnień i przypomnienia sylwetki teatrologa i historyka teatru Zbigniewa Osińskiego. Prowadzenie: M. Katarzyna Gliwa.

 

W mojej rodzinie mawiano: „Jeśli się z kimś żegnasz, zrób to starannie. Bo nigdy nie wiesz, kiedy widzisz tą osobę po raz ostatni”...

            Z profesorem spotkaliśmy się na pogrzebie Ewy Starowieyskiej. W zimowy, mglisty dzień odprowadzaliśmy ją na Cmentarzu Powązkowskim. Szliśmy nieskończenie długo błotnistymi alejkami, padał deszcz ze śniegiem, było przenikliwie zimno.

            Po uroczystości profesor zaprosił mnie do kawiarni przy uniwersytecie. Piliśmy gorącą herbatę, próbując się rozgrzać i rozmawialiśmy, rozmawialiśmy... Zamarznięty śnieg i błoto na naszych butach powoli tajały i spływały na podłogę, tworząc wielką, burą kałużę. Nagle zrobiło się bardzo późno i musiałam iść na dworzec, bo bałam się, że nie zdążę na ostatni pociąg. Wybiegłam w pośpiechu.

To było nasze ostatnie spotkanie.

            Wiele razy potem rozmawialiśmy jeszcze przez telefon. Miałam tyle pomysłów i planów, a profesor wspierał mnie, dodawał odwagi, doradzał, inspirował. Jednak to właśnie owa długa i ważna rozmowa w kawiarni najbardziej utkwiła mi w pamięci. Wracam do niej w myślach wielokrotnie, najczęściej – gdy przychodzi mi po raz kolejny zajmować się Konradem Swinarskim. Nie czuję potrzeby tworzenia naukowych dysertacji na temat tego niezwykłego reżysera. Wiele mądrych słów już o nim napisano, ma swoje miejsce w historii teatru. Chcę jedynie przypomnieć o nim w roku jego 90. urodzin. Postanowiłam więc, że właśnie Zbigniew Osiński będzie przewodnikiem po tej małej, okolicznościowej ekspozycji. Ze znajdującej się w zbiorach MHK niedużej, lecz bardzo ciekawej spuścizny po Swinarskim wybrałam to, co najbardziej się profesorowi podobało, co go specjalnie zainteresowało i dodałam kilka ciekawostek, których nie zdążyłam mu pokazać. Będą zatem pełne emocji szkice do „Woyzecka” G. Buchnera, starannie opracowane i rozrysowane sceny z „Opery za 3 grosze” B. Brechta i przejmujące, wczesne projekty scen z „Dziadów”. Oprócz tego wczesne obrazy olejne i śliczny pastelowy projekt scenografii do „Fantazja” Musseta z dobitnym rysunkowym komentarzem Strzemińskiego na odwrocie. Nie zabraknie też kilku niespodzianek, trochę może zabawnych. Dodałam je w obawie, by nie mitologizować zbytnio obu panów, bo nie darowaliby mi tego.

  1. Katarzyna Gliwa

Profesor Zbigniew Osiński w 1973 roku został kierownikiem literackim w Starym. Przyjął tę pracę z jednego powodu – chciał zbliżyć się do warsztatu Swinarskiego, miał zamiar napisać o nim książkę. Opowiada: „Po każdym jego przedstawieniu ja się czegoś o sobie i świecie dowiadywałem. Że życie jest walką o jakąś prawdę; o siebie samego – wbrew okolicznościom. Że w brudzie życia dąży się do jakiegoś rodzaju czystości. Co to jest czystość i brud? On to pokazywał językiem poetyckim. Stawiał pytania podstawowe: Po co ja jestem na tym świecie? Jakie są moje relacje z ludźmi? Pytał o sens miłości i śmierci. Jego teatr był niesłychanie humanistyczny. To zabrzmi dziś głupio i patetycznie – był wielkim obrońcą godności ludzkiej – przy całej naszej skłonności do czynów podłych. Jasna strona od ciemnej jest nieoddzielna. On był dla mnie pięknym człowiekiem”. Magdalena Grochowska, Coraz wyżej i wyżej „Gazeta Wyborcza” z 16.08.2003.

Zbigniew Osiński – teatrolog, historyk teatru, autor prac z zakresu historii teatru i historii idei teatralnych, profesor Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego oraz Wydziału Wiedzy o Teatrze Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie.

Urodził się w Poznaniu 11 maja 1939 r. W 1962 r. ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Badał twórczość czołowych polskich przedstawicieli i mistrzów teatru. Najbardziej interesowała go postać i metoda teatralna Jerzego Grotowskiego. Jego kolejną fascynacją były spektakle i twórczość Konrada Swinarskiego. Rezultatem analizy dorobku słynnego reżysera i scenografa była powierzona Osińskiemu w latach 1973–1977 funkcja kierownika literackiego Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie. Twórczość Grotowskiego i Swinarskiego stanowi główną część ważnej książki badacza z 1972 r.: Teatr Dionizosa. Romantyzm w polskim teatrze współczesnym. Osiński był także projektodawcą, dyrektorem artystycznym i naukowym powołanego w 1990 r. Ośrodka Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych we Wrocławiu. W 1996 r. uzyskał tytuł naukowy profesora UW. Tematem jego publikacji byli ponadto: Mieczysław Limanowski i Juliusz Osterwa – założyciele Reduty – pierwszego polskiego teatru-laboratorium, a także Wacław Radulski. Zmarł 1 stycznia 2018 r. w Warszawie.

Ważniejsze publikacje:

Teatr Dionizosa: romantyzm w polskim teatrze współczesnym, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1972

Grotowski i jego Laboratorium, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1980

Grotowski wytycza trasy: studia i szkice, Wydawnictwo Pusty Obłok, Warszawa 1993

Grotowski: źródła, inspiracje, konteksty, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 1998

Pamięć Reduty: Osterwa, Limanowski, Grotowski, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2003

Nazywał nas bratnim teatrem: przyjaźń artystyczna Ireny i Tadeusza Byrskich z Jerzym Grotowskim, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2005

Polskie kontakty teatralne z Orientem w XX wieku, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2008

Spotkania z Jerzym Grotowskim: notatki, listy, studium, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2013

 
 

Terminy

  • 12 listopada 2019 13:00

Wspierane przez iCagenda

Pn Wt Śr Cz Pt So N
1
2
3
4
6
8
10
11
15
16
17
18
20
22
23
24
25
27
28
29
30
31